Czym jest ogród wertykalny i jak go zaaranżować?

Jeśli kochasz rośliny i aranżacja ogrodu jest Twoją pasją, na pewno spodoba Ci się także pomysł stworzenia ogrodu wertykalnego. Możesz go umieścić zarówno we wnętrzu domu, jak i na zewnątrz, np. na tarasie lub jako element dekoracyjny przydomowego ogródka. Taka zielona ściana będzie nie tylko piękną dekoracją – w pomieszczeniach pomoże także oczyszczać i nawilżać powietrze, zapewniając zdrowy mikroklimat wszystkim domownikom.

Co to jest ogród wertykalny?

Zastanawiasz się, co to jest ogród wertykalny? Definicja tego pojęcia jest ukryta w jego nazwie, ponieważ słowo wertykalny pochodzi od łacińskiego verticalis, oznaczającego pionowy. Ogrodem wertykalnym określamy zatem pionową konstrukcję obsadzoną gęsto żywymi roślinami.

Taka zielona ściana najczęściej ma postać ramy drewnianej lub metalowej, w której umieszczone są specjalne moduły z doniczkami. Konstrukcja może być przymocowana do ściany lub być instalacją wolnostojącą.

Wertykalny ogród możesz spotkać w wielu restauracjach i nowoczesnych biurowcach, ale coraz częściej zielone ściany powstają również w prywatnych mieszkaniach i domach jednorodzinnych. Ich tworzenie stało się ostatnio bardzo modne szczególnie w dużych miastach, gdzie istnieje największa potrzeba kontaktu z naturą i tworzenia przestrzeni przyjaznej dla zdrowia.

Na pomysł budowy zielonych ścian wpadł wiele lat temu francuski botanik Patrick Blanc, którego zainspirowała gęsta roślinność lasów tropikalnych. Jego projekty ogrodów wertykalnych znajdują się m.in. w Mediolanie, Paryżu, Berlinie, Londynie, Madrycie, a także w Polsce – w Galerii Przymorze w Gdańsku.

W Polsce moda na zielone ściany przywędrowała całkiem niedawno, ale szybko podbiła serca wielbicieli roślinnych dekoracji. Za chwilę dowiesz się, jak zbudować taki ogród wertykalny w swoim domu i na czym polega ten sposób uprawy roślin.

Gdzie sprawdzą się zielone ściany w domu?

Domowy ogród wertykalny możesz umieścić tak naprawdę w każdym wnętrzu i to nawet w niewielkim pomieszczeniu. Zielone ściany mogą mieć bowiem różną wielkość i konstrukcję, dlatego dają sporo możliwości aranżacji. Oto pomysły, gdzie sprawdzą się takie pionowe ogrody w domu lub mieszkaniu:

• ogród wertykalny w salonie – konstrukcję można tu umieścić na jednej ze ścian pokoju lub jej fragmencie, tworząc w ten sposób coś na kształt żywego, roślinnego obrazu; ciekawym rozwiązaniem jest również stworzenie niezależnego stelaża obsadzonego roślinami z dwóch stron, który może pełnić funkcję dekoracyjnej ścianki działowej w salonie;
• ogród wertykalny w łazience – w dużym pokoju kąpielowym niezwykle efektownie wygląda cała ściana pokryta roślinnością, która wprowadza tropikalny klimat do wnętrza; w mniejszych łazienkach roślinami można obsadzić fragmenty ścian np. przy lustrze i w ten sposób ożywić pomieszczenie;
• ogród wertykalny w kuchni – najprostszym pomysłem jest pokrycie zielenią fragmentu pustej ściany lub przestrzeni między szafkami; warto tutaj rozważyć odpowiedni wybór roślin np. ziół, które zapewnią wspaniały aromat we wnętrzu i przy okazji przydadzą się do przyrządzania posiłków.

Zielona ściana sprawdzi się także w sypialni lub pokoju dziecka, ponieważ poprawi jakość powietrza i polepszy jakość snu.

Warto pamiętać, że ważny jest odpowiedni wybór lokalizacji ogrodu wertykalnego w danym wnętrzu. Ponieważ stelaż z doniczkami jest dość ciężki, lepiej nie mocować go do cienkiej ścianki działowej.

Czy sprawdzą się zielone ściany na balkonie, tarasie czy w ogrodzie?

Ogród wertykalny na zewnątrz sprawdzi się doskonale zarówno w domu jednorodzinnym z tarasem, jak i w mieszkaniu w bloku.

Chcąc stworzyć ogród wertykalny na balkonie, tarasie lub w ogrodzie, wystarczy odpowiednio dobrać rośliny, które są przystosowane do uprawy na zewnątrz.

Ogród wertykalny na tarasie lub balkonie można zrobić albo bezpośrednio na ścianie, albo wykorzystać do tego pergolę. Zielona ściana w ogrodzie może być konstrukcją wolnostojącą, ale można ją umieścić także na altanie lub fasadzie budynku.

Ogród wertykalny w ogrodzie może też pełnić funkcję ogrodzenia posesji lub wewnętrznej przegrody oddzielającej np. grządki od strefy wypoczynkowej.

ofe-5847238-70034 w-70034

Jak zrobić zieloną ścianę z roślin w domu i na zewnątrz budynku?

Marzy Ci się ogród wertykalny w domu lub na zewnątrz w ogrodzie, ale nie wiesz, jak go zrobić? Do wyboru masz aż trzy rozwiązania, ponieważ możesz:

• skorzystać z usług firmy, która zajmuje się profesjonalnie tworzeniem zielonych ścian;
• zmontować ogród wertykalny z gotowych elementów;
• zbudować zieloną ścianę samodzielnie od podstaw.

Najprostszym sposobem jest budowa ogrodu wertykalnego z gotowych elementów. Do wyboru masz proste stelaże z otworami na doniczki oraz bardziej zaawansowane moduły wyposażone w system nawadniania, które można łączyć w większe konstrukcje o dowolnych wymiarach.

Takie elementy kupisz w dobrych sklepach ogrodniczych, a nawet zamówisz przez Internet. Przed zakupem zwróć jednak uwagę, czy dana konstrukcja na ogród wertykalny jest dostosowana wyłącznie do wnętrz, czy można ją także zamontować na zewnątrz.

Należy też sprawdzić system mocowania, jeśli ma być to ogród wertykalny na ścianie, a nie wolnostojący. Co ważne, zielona ściana w domu z systemem nawadniania często wymaga podpięcia jej do sieci wodociągowej. Jeśli nie masz takiej możliwości, wybierz konstrukcję z własnym zbiornikiem na wodę, w której system nawadniania będzie funkcjonował w obiegu zamkniętym.

Jak zrobić ogród wertykalny z takich gotowych elementów? Poniżej przedstawiamy instrukcję, jak założyć ogród wertykalny, korzystając z gotowych elementów konstrukcyjnych.

1. Wybierz miejsce instalacji zielonej ściany oraz odpowiednie stanowisko.
2. Określ wielkość i rodzaj instalacji – zastanów się, czy chcesz mieć całą ścianę w roślinach, czy może tylko jej fragment, a może lepszym rozwiązaniem będzie ruchomy ogród wertykalny. Weź pod uwagę także ewentualną konieczność podpięcia konstrukcji do instalacji wodnej.
3. Kup gotowe elementy konstrukcyjne – np. panele z kieszeniami lub odpowiednią ilość modułów.
4. Na ścianie zamocuj warstwę izolacyjną (np. z PCV), która ochroni ścianę przed zabrudzeniem i wilgocią, a także usztywni konstrukcję.
5. Na płycie ochronnej zamocuj pozostałe elementy konstrukcji np. gotowe panele z doniczkami.
6. Wypełnij doniczki lub kieszenie ziemią oraz obsadź wybranymi roślinami.

Z jakich materiałów możemy zrobić ogród wertykalny samodzielnie? DIY

Jeśli nie chcesz sięgać po gotowe moduły, lecz wolisz wykonać ogród wertykalny metodą zrób to sam (DIY), wiele pomysłów na jego wykonanie znajdziesz w Internecie.

Wyjątkowo prosty do zbudowania jest np. ogród wertykalny z butelek. Wystarczy wziąć kilka pustych butelek po wodzie mineralnej (typu PET), odciąć dna i górne części z szyjką, a następnie je połączyć w jedną długą tubę. W konstrukcji trzeba zrobić niewielkie otwory, a do środka wsypać ziemię. W otworach można posadzić kwitnące kwiaty, zioła lub truskawki, a instalację zawiesić np. na balkonie lub w kuchni.

Równie łatwy do zrobienia jest ogród wertykalny z palet. Palety w tym przypadku mogą stanowić stelaż dla konstrukcji, do którego wystarczy przymocować deski pełniące funkcję półek. Potem wystarczy na nich umieścić doniczki, a ogród wertykalny zawiesić lub postawić np. na tarasie, na którym są już meble z palet.

Jeśli masz smykałkę do majsterkowania, możesz wykonać ogród wertykalny w ramie drewniany. Będzie on przypominał żywy, zielony obraz, który możesz zawiesić na ścianie. Jak zrobić taki ogród wertykalny krok po kroku?

Jednym z najprostszych na to sposobów jest kupienie w markecie budowlanym drewnianego pudełka lub skrzynki z wieczkiem. Przy pomocy wyrzynarki należy w wieczku wyciąć otwór tak, aby pozostawić estetyczną ramę wokół niego. Potem należy go oszlifować, a cały pojemnik pokryć farbą lub lakierem. Po wyschnięciu powłoki do środka pudełka należy wsypać ziemię i zabezpieczyć jej powierzchnię metalową siatką. Potem w otworach wystarczy posadzić rośliny i powiesić gotowy „obraz” na ścianie.

Warto też wiedzieć, że w popularnych sklepach wnętrzarskich można kupić sztuczny ogród wertykalny. Ma on formę paneli ściennych o różnych rozmiarach, wypełnionych sztucznymi roślinami.

Dowiedz się: jak ciekawie urządzić mały ogród przydomowy?

Ogród wertykalny – jakie rośliny do niego wybrać?

Na pewno zastanawiasz się, jakie rośliny na ogród wertykalny wybrać. Ich wybór powinien zależeć głównie od tego, czy zielona ściana z roślin będzie umieszczona wewnątrz budynku, czy na zewnątrz.

W pomieszczeniach często wybieranymi roślinami na ogród wertykalny są sukulenty, które są niewymagające pod względem uprawy. Podobne zalety ma zielona ściana z mchu np. chrobotka, który nie wymaga nawet podlewania.

W domowych wnętrzach pięknie też będzie wyglądała ściana z różnych kwiatów doniczkowych. Z kolei w kuchni sprawdzi się ziołowy ogród wertykalny, który można skomponować z różnych gatunków ziół jadalnych.

Na zewnątrz np. na balkonie warto natomiast obsadzić ogród wertykalny ziołami, warzywami lub owocami np. truskawkami, choć równie dobrze może być to zielona ściana z roślin ozdobnych np. kwiatów kwitnących.

Jakie rośliny do ogrodu wertykalnego wewnątrz?

Na ogród wertykalny w mieszkaniu nadaje się wiele popularnych roślin doniczkowych, jakie normalnie trzymamy na parapetach. Przepięknie będzie wyglądać choćby ściana bluszczu w domu lub pokryta innym rodzajem pnącza, np. epipremnum czy filodendronem.

Na rośliny na ścianę polecane są także następujące gatunki:

• scindapsus,
• cissus,
• storczyk,
• skrzydłokwiat,
• zielistka,
• dracena,
• monstera,
• kalatea,
• paproć,
• sukulenty. 

Na zieloną ścianę doskonale sprawdza się także wspomniany wyżej mech poduszkowy, który sprowadzany jest ze Skandynawii lub Francji. Jego zaletą jest całkowita „bezobsługowość”, ponieważ roślina ta nie wymaga podlewania, przycinania ani nawożenia.

Jakie rośliny do ogrodu wertykalnego na zewnątrz?

Na ogród wertykalny na zewnątrz najczęściej wykorzystywane są następujące rośliny: 

• gatunki niskich traw, 
• byliny, 
• wilczomlecze, 
• macierzanki, 
• żurawki,
• rojniki, 
• bratki, 
• bergenie,
• zioła,
• rośliny skalne.

Ogród pionowy można też stworzyć na pergoli lub zewnętrznej ścianie budynku czy altany, obsadzając takie konstrukcje winobluszczem zwanym także dzikim winem. Jest to pnącze, które szybko się rozrasta i którego liście jesienią przybierają piękną, szkarłatną barwę.

Pamiętaj, że na ogród wertykalny najlepiej wybierać rośliny łatwe w uprawie i z niezbyt dużym systemem korzeniowym ze względu na małą wielkość doniczek w takiej instalacji.

Jak dbać o ogród wertykalny?

Żywe kwiaty i rośliny na ścianie potrzebują odpowiedniej pielęgnacji, dlatego warto wiedzieć, jak dbać o ogród wertykalny.

Najważniejsze, co potrzebuje ogród wertykalny to nawadnianie. Pod tym względem warto pomyśleć o gotowych rozwiązaniach w postaci automatycznego systemu nawadniania – ogród wertykalny może być w tym przypadku wyposażony w pompę, która będzie rozprowadzała wodę w obiegu zamkniętym do wszystkich roślin.

Jeśli mamy własnoręcznie zrobiony ogród wertykalny, podlewanie roślin musi odbywać się w sposób tradycyjny. Wówczas należy pamiętać, że doniczki są niewielkie, a więc nie wolno wlewać do nich dużej ilości wody.

Aby ściana z żywych kwiatów zachwycała swoim wyglądem, rośliny trzeba także od czasu do czasu nawozić oraz przycinać, by nadać zielonej ścianie pożądaną formę. Konieczne jest również regularne usuwanie kurzu oraz zwiędłych liści i kwiatów.

Przeczytaj: jak zaplanować i wykonać system nawadniania ogrodu?

Ile kosztuje ogród wertykalny?

Koszt ogrodu wertykalnego zależy głównie od wielkości instalacji i jej konstrukcji. Poniżej przedstawiamy przykładowe ceny różnych rozwiązań:

• pojedynczy moduł z dwiema doniczkami do samodzielnego montażu - 30-40 zł;
• wykonywany na wymiar panel obsadzony mchem – cena za m2 takiego ogrodu wertykalnego wynosi około 1,5-2 tys. zł;
• stelaż modułowy o wysokości 170 cm z doniczkami na wiszący ogród wertykalny – cena około 2800 zł;
• sztuczny ogród wertykalny – cena za gotowy panel o wielkości 0,5 m2 i wypełniony roślinami wynosi około 800-1000 zł.

To, ile kosztuje ogród wertykalny, zależy także od sposobu wykonania konstrukcji – najdroższe są te robione na zamówienie przez profesjonalne firmy oraz panele wyposażone w automatyczny system nawadniający.

Jakie są wady i zalety posiadania ogrodu wertykalnego?

Wśród osób, które zdecydowały się na ogród wertykalny opinie są jednakowe – to efektowna i bardzo oryginalna dekoracja, która ożywia i odmienia charakter wnętrza.

Żywe zielone ściany są traktowane jako namiastka prawdziwego ogrodu w niewielkim mieszkaniu w bloku lub biurowcu, natomiast w domach jednorodzinnych stanowią nietuzinkową ozdobę pomieszczeń, tarasów i ogrodów.

Ogromną zaletą ogrodów wertykalnych jest ich niepowtarzalność, ponieważ każdy może wyglądać zupełnie inaczej w zależności od doboru gatunków roślin. Zielona ściana w domu ma jednak nie tylko walory estetyczne. To także naturalny sposób na poprawę jakości powietrza w mieszkaniu, które dzięki roślinom jest czyste i odpowiednio nawilżone. Zielone liście pochłaniają skutecznie kurz, pył, a także smog.

A czy ogrody wertykalne mają jakieś wady? Niewątpliwie mogą być dość kłopotliwe w utrzymaniu. O ile instalacja nie jest wyposażona w system nawadniający, właściciel musi samodzielnie dbać o regularne podlewanie wszystkich roślinek. Stworzenie dużej konstrukcji może być także dość kosztowne, szczególnie w przypadku korzystania z usług wyspecjalizowanych firm.