Porady
Dach
Łupek dachowy – kiedy warto zdecydować się...

Łupek dachowy – kiedy warto zdecydować się na dach wykonany z łupka?

Dach

Jan Susmaga

14.04.2023 •

Łupek dachowy to alternatywa dla innych metod pokrywania dachów – naturalny materiał, który śmiało może konkurować z blachodachówką oraz pokryciami ceramicznymi. Jakimi parametrami technicznymi charakteryzuje się ta skała osadowa i dlaczego warto ją wybrać? Prezentujemy najważniejsze informacje o łupku dachowym.

Oryginalne pokrycie dachowe wykonane z łupku pociętego na niewielkie płytki doskonale wpisuje się w tradycyjną architekturę. Klasyczne projekty domów, np. inspirowane starym, niemieckim budownictwem, to najlepszy przykład budynków, w których warto zastosować łupek dachowy. Materiał ten jest jednak na tyle uniwersalny, a przy tym wytrzymały i estetyczny, że można nim wykończyć nawet nowoczesne nieruchomości.

Co to jest łupek dachowy?

Łupek dachowy należy do naturalnych skał osadowych, które powstały nawet 400 mln lat temu. Materiał jest wydobywany i cięty na niewielkie płytki, które służą do wykańczania dachów i elewacji. Technika ta nazywa się kryciem niemieckim, ze względu na pochodzenie.

Na pomysł wykańczania dachów naturalnym kamieniem wpadli mieszkańcy środkowych Niemiec, którzy stworzyli metodę pozwalającą na pokrycie nawet najbardziej trudno dostępnych miejsc. Łupek wykorzystuje się w tym celu już od czasów średniowiecza – najpiękniejsze przykłady budynków możemy zobaczyć również we Francji czy Belgii, gdzie kamień zdobi kościoły i pałace.

Łupek na dach jest bardzo szlachetny i długowieczny – szacuje się, że takie pokrycie może przetrwać nawet 300 lat. To materiał ekologiczny i w pełni naturalny, a do tego niesamowicie wytrzymały, estetyczny i ognioodporny. Jest dostępny w różnych kolorach, a barwa zależy od minerałów obecnych w jego składzie.

Najczęściej stosowany jest grafitowy łupek dachowy, ale inwestorzy mogą również wybierać spośród innych kolorów. Można go wykorzystywać do wykańczania budynków współczesnych, jak również historycznych (np. architektura sakralna i zabytkowa).

Łupek dachowy – parametry techniczne

Zacznijmy od podstawowych parametrów, jakimi charakteryzuje się łupek dachowy. Wymiary płytek dostępnych na rynku są następujące:

łupek dachowy: grubość – od 4 do 8 mm (z reguły 5 mm),
łupek dachowy: waga – 25-32 kg/m2,
wymiary – 25 × 25 cm lub 30 × 30 cm.

Materiał charakteryzuje się bardzo dobrą oddzielnością, co pozwala wykonywać z niego cienkie i trwałe płytki – idealne do wykańczania dachów czy ścian szczytowych. Do tego jest bardzo odporny na czynniki zewnętrzne (np. atmosferyczne) czy uszkodzenia mechaniczne. Nie kruszy się, wytrzymuje długotrwały kontakt z wilgocią, nie nasiąka, dobrze znosi różne temperatury, zarówno bardzo wysokie, jak i niskie.

Nie wykazuje też tendencji do odbarwiania się, dzięki czemu przez długie lata zachowuje swój kolor. To naturalny materiał o pięknym wyglądzie i uniwersalnym zastosowaniu – można z niego również wykonać elewację domu.

Łupek dachowy – rodzaje

Na rynku mamy różne typy pokryć dachowych, a sam łupek również jest dostępny w wielu wariantach. Możemy wybierać spośród naturalnych i syntetycznych materiałów. Czym się charakteryzuje łupek dachowy – jego rodzaje?

łupek dachowy naturalny – należy do skał osadowych lub metamorficznych. Łupek kamienny dachowy w wyniku obróbki specjalnymi diamentowymi ostrzami przybiera postać niewielkich płytek. Układa się je na różne sposoby – wyróżniamy np. krycie łuskowe, niemieckie, francuskie czy plastry miodu. Materiał używany do pokrywania dachów podlega starannej selekcji – dekarz wykonujący pracę musi mieć pewność, że dach będzie najwyższej jakości;
sztuczny łupek dachowy – nie zawsze możemy zastosować naturalny łupek dachowy – czasem kwestie finansowe lub nietypowa konstrukcja dachu i budynku zmuszają inwestorów do wybrania łupku dachowego syntetycznego. Jest on lżejszy niż naturalny, dlatego znajduje zastosowanie w projektach wymagających lekkiego pokrycia dachowego. Niestety jest także mniej trwały;
plastikowy łupek dachowy – imitacja naturalnego łupku, dostępna w różnych kolorach do wyboru.
łupek dachowy drewniany – tak potocznie określa się gont drewniany, który przez wiele lat stanowił podstawowy rodzaj zadaszenia, a obecnie wraca do łask i znajduje zastosowanie w architekturze stylizowanej na zabytkową, np. w wiejskich chatach. Drewniany materiał podkreśla unikatowy charakter budynku.

Sprawdź także: Jak wybrać dachówkę?

Łupek dachowy – cena

Kolejna istotna kwestia, na którą zwracają uwagę inwestorzy wybierający łupek dachowy – cena materiału. Pozyskiwany z naturalnych źródeł materiał będzie zdecydowanie droższy niż inne rodzaje pokryć dachowych, np. blachodachówka czy dachówka ceramiczna.

Wydobycie i odpowiednia obróbka kamienia wymagają dużego nakładu pracy, a w ślad za tym idzie wyższy koszt. Jak jednak wspomnieliśmy, na rynku jest również dostępny materiał syntetyczny, stanowiący tańszą alternatywę.

Ile zatem kosztuje łupek dachowy (cena m2):

łupek dachowy naturalny – cena: 100-300 zł,
łupek dachowy sztuczny – cena: 2-4 zł/sztuka (np. 30x30 cm).

Koszt samego materiału to oczywiście nie wszystko – należy jeszcze doliczyć robociznę. Warto podkreślić, że krycie dachów naturalnym kamieniem wymaga niesamowitej precyzji, a także dużego doświadczenia i specjalistycznych umiejętności.

Jeśli zatem chcemy zainwestować w łupek dachowy, to montaż (cena) wyniesie nawet 200 zł/m2. To zdecydowanie więcej niż w przypadku innych rodzajów pokryć – na jakości nie warto jednak oszczędzać.

Więcej informacji znajdziesz tutaj: Co wpływa na koszty budowy dachu?

Jaki łupek dachowy wybrać?

łupek mozelski – wydobywany w miejscowości Mayen (Niemcy), stosowany do układania dachów metodą dzikiego krycia. Bardzo wartościowy, charakteryzuje się doskonałymi parametrami – jego wytrzymałość mechaniczna, odporność na wodę, niską temperaturę czy ściskanie przewyższa inne dostępne na rynku łupki dachowe. Świetnie wygląda na budynkach zabytkowych lub stylizowanych na stare;
łupek dachowy hiszpański – pochodzi z północy Hiszpanii, z reguły charakteryzuje się szarym lub czarnym zabarwieniem. Wydobywany w kamieniołomach, cięty na bloki, a następnie ręcznie łupany przez rzemieślników. Szacuje się, że 90% łupków dostępnych w sprzedaży jest wydobywanych w Hiszpanii. W przeciwieństwie do innych rodzajów skał osadowych łupek hiszpański ma pochodzenie tektoniczne. Słynie z walorów estetycznych i doskonale sprawdza się nie tylko na dachach, ale również jako wykończenie elewacji, parapetów, blatów czy okładzin ściennych;
łupek dachowy Porto – nazwa pochodzi od jego miejsca występowania skały – miasta w Portugalii. Zwany również Valongo. Charakteryzuje się szaro-czarnym zabarwieniem, ma chropowatą powierzchnię i świetnie sprawdzi się jako okładzina kominka czy materiał na stopnie schodów;
łupek dachowy francuski – występuje w grubości 2,5-8 mm. Ma oryginalną barwę – przybiera kolor niebieskoczarny, fioletowy i różowy.

Łupek dachowy – instrukcja montażu

Chcesz wykończyć dom łupkiem dachowym? Montaż dachówek nie należy do najłatwiejszych, dlatego najlepiej zwrócić się do profesjonalnych firm świadczących takie usługi. Tylko wykwalifikowany i doświadczony dekarz jest w stanie stworzyć szczelne i estetyczne pokrycie łupkiem dachowym – na komin, przy oknach połaciowych oraz innych szczególnie istotnych partiach dachu. W jaki sposób budowlańcy układają materiał?

Zainwestowałeś w łupek dachowy? Układanie płytek odbywa się na dobrze wysuszonym deskowaniu pokrytym papą. Najbardziej popularnym sposobem montażu łupka dachowego jest dzikie krycie, które polega na tym, że dekarz wybiera i formuje płytkę już na dachu, czyli tuż przed montażem. Nie ma w tym jednak nic chaotycznego – wręcz przeciwnie.

Fachowiec dba o to, żeby każdy element był dobrze dopasowany, a całość tworzyła wyjątkową i trwałą mozaikę. Oczywiście z reguły wstępny wybór płytek odbywa się jeszcze przed montażem – odrzuca się kamienie, które nie pasują pod względem grubości czy kształtu. Warto też pamiętać, że w przypadku różnych rodzajów łupka dachowego instrukcja montażu może być inna.

Warto wiedzieć: Budowa dachu – ile kosztuje budowa dachu w 2021 i jak przebiega krok po kroku?

Łupek dachowy – najpopularniejsze kolory

Jak wspomnieliśmy, kamień występuje w wielu barwach, dzięki czemu znajduje tak szerokie zastosowanie w budownictwie. Dotyczy to nie tylko łupka naturalnego, ale również syntetycznego – producenci starają się odpowiadać na zróżnicowane potrzeby szerokich grup odbiorców. Co wybrać – łupek dachowy jasny czy ciemny?

łupek dachowy szary – ciemnoszary łupek występuje np. w portugalskim regionie Valongo, z którego pochodzi skała porto. Świetnie prezentuje się na dachu, stanowi również oryginalne wykończenie elewacji;
łupek dachowy grafitowy – najpopularniejszy rodzaj naturalnego łupka kamiennego, uniwersalny i ponadczasowy. Ciemnografitowe płytki są używane do wykańczania dachów według tzw. szablonu łukowego;
łupek dachowy czerwony – naturalny łupek o czerwonym zabarwieniu występuje w Walii, jednak na rynku są też dostępne jego syntetyczne odpowiedniki. Świetnie prezentuje się na dachach domów utrzymanych w klasycznym stylu, np. dworkowym;
łupek dachowy zielony – złoża łupków o zielonym zabarwieniu znajdują się między innymi w Hiszpanii. Płytki o oryginalnym kolorze stanowią idealne wykończenie domów nowoczesnych;
łupek dachowy brązowy – naturalny lub syntetyczny, pasuje zarówno do domów tradycyjnych, jak i nowoczesnych.

Jak dobrać najlepszą podbitkę dachową do swojego domu?

Jakie są wady i zalety łupka dachowego?

Łupek dachowy to alternatywa dla blachy i dachówki ceramicznej, jednak cechuje się bardzo wysoką ceną, co skutecznie odstrasza potencjalnych inwestorów. Do wad należy również ciężar pokrycia – nie zawsze możemy zastosować naturalny łupek, wtedy trzeba zwrócić się ku materiałom syntetycznym.

Łupek dachowy jest jednak materiałem o wysokiej wytrzymałości – niestraszna mu wysoka i niska temperatura, jest odporny na wilgoć, cechuje się niską nasiąkliwością, ognioodpornością, a do tego jest dostępny w różnych kolorach do wyboru. Ogromnym walorem jest długowieczność łupka dachowego.

Opinie inwestorów świadczą o tym, że warto zainwestować w tak oryginalne pokrycie dachu. Wysoki koszt materiału i montażu jest rekompensowany przez wytrzymałość dachu, który może przetrwać nawet 250-300 lat.