Szalunek tracony – co to jest i gdzie warto stosować szalunek tracony?
Jednym ze sposobów na posadowienie budynku jest wykonanie fundamentów w szalunku, tzn. w uprzednio przygotowanej formie. Szalunek tracony umożliwia formowanie konstrukcji betonowych o określonym kształcie. Można skorzystać z gotowych rozwiązań systemowych, a w ostateczności nawet zrobić go samodzielnie. Sprawdź, czym dokładnie jest szalunek tracony.
Projekty domów w zależności od rodzaju realizowane są w różny sposób. Jedną z technik powszechnie stosowanych przy budowie domów nowoczesnych jest szalunek tracony. Głównymi jej zaletami są szybki i bezproblemowy montaż, wysoka wytrzymałość i odporność materiału oraz odpowiednia izolacja.
Co to jest szalunek tracony?
Zacznijmy od początku, czyli od wyjaśnienia, co to właściwie jest szalunek tracony, inaczej nazywany deskowaniem. Według definicji szalunek tracony jest konstrukcją wykonaną najczęściej z impregnowanych płyt wiórowo-cementowych, które nadają kształt wlanej do niej mieszance betonowej. Wykorzystuje się ją przy wykonywaniu m.in. ścian i stropów, stawianiu słupów czy kształtowaniu nadproży.
Elementy tworzące szalunek tracony po osiągnięciu przez beton właściwej wytrzymałości nie są dementowane tak jak przy szalunku tradycyjnym, lecz stają się składnikiem betonowej konstrukcji i dodatkowym jej wzmocnieniem. Płyta wiórowo-cementowa jest wysoce odporna na szkodliwe warunki atmosferyczne oraz stanowi zabezpieczenie przed niebezpiecznymi czynnikami biologicznymi.
Jak powstaje szalunek tracony?
W technologii szalunku traconego wykorzystuje się materiały, które stworzą z betonem jedną spójną całość. Dlatego zamiast wykorzystywanego przy tradycyjnym szalunku drewna, sięga się po specjalne płyty wiórowo-cementowe. Forma szalunku zależy od konstrukcji, jaka ma powstać z betonu.
Wykonując szalunek dla domu, należy ułożyć go na krawędzi muru, przewiercić mury i przymocować elementy przy pomocy wkrętów, kotew do betonu komórkowego lub pianki montażowej do pustaka ceramicznego. Potrzebne narzędzia to pompa do betonu i wiertarka. Nie ma konieczności wykorzystywania gwoździ ani narzędzi niezbędnych przy demontażu jak przy zwykłym deskowaniu.
Przy szalunku traconym zbędne są też rusztowania, co znacznie przyspiesza szalowanie. Całość prac zajmuje zaledwie kilka godzin, co jest dużym plusem, bo na wykonanie tradycyjnego szalunku czasem trzeba poświęcić nawet 2-3 dni.
Jak dobrać odpowiedni typ fundamentów do rodzaju gruntu?
Szalunek tracony – rodzaje
W zależności od miejsca wykonania, kształtu czy posadowienia wyróżnia się następujące rodzaje szalunku:
- szalunek tracony fundamentu
Stanowi formę dla podstawowych elementów konstrukcyjnych każdego budynku, tj. fundamentów i usprawnia ich stawianie. Najczęściej wykonuje się go z betonowych pustaków. To najprostszy, a zarazem niezwykle solidny sposób wykonania izolacji przeciwwilgociowej i izolacji termicznej.
- szalunek tracony wieńca
Pozwala na sprawne wykonanie wieńca ściany. Można go zamontować na dowolnej kondygnacji, dlatego nie ma potrzeby rozkładania rusztowania. Znacznie przyspiesza to prace, a w dodatku gwarantuje bezpieczeństwo.
- szalunek tracony komina
Ułatwia szczelny montaż płyty przykrywającej, dzięki czemu komin zyskuje odpowiednie zabezpieczenie przed działaniem warunków atmosferycznych. Szalunek tracony komina chroni strefę kominową przed zalaniem jej betonem (bez konieczności użycia kołnierza uszczelniającego).
- szalunek tracony stropu
Służy do podtrzymywania konstrukcji stropu podczas jego wykonywania. Bez szalunku zalanie stropu betonem i uformowanie go byłoby zwyczajnie niemożliwe.
Szalunek tracony – gdzie i kiedy może być stosowany?
Technologia szalunku traconego jest powszechnie wykorzystywana przy realizacji projektów domów, ponieważ jest jednym z procesów tworzenia monolitycznych konstrukcji z betonu.
Szalunek tracony wykonuje się choćby przy budowie płyty fundamentowej. Technologię szalunku traconego wykorzystuje się też przy budowie ścian i schodów. Bardzo często robi się także szalunek tracony do ogrodzenia.
Popularnym rozwiązaniem wykorzystywanym w nowoczesnym budownictwie jest szalunek tracony XPS do wylewania fundamentów. W tym przypadku zamiast płyt wiórowo-cementowych wykorzystuje się płyty styropianowe. Materiał ten zapewnia izolację wibracji, hałasów i drgań, a dodatkowo chroni przed wilgocią i utratą ciepła.
Wykorzystuje się go nie tylko robiąc szalunek tracony ław fundamentowych, lecz również wykonując szalunek tracony wieńca pod murłatę i wielu innych konstrukcji w budownictwie pasywnym, jak i energooszczędnym. Ponadto na budowach tworzy się też szalunek tracony do przerw roboczych.
Czy wiesz, jaka technologia budowy będzie najlepsza w Twoim domu?
Z czego produkowany jest szalunek tracony?
Elementy szalunku traconego najczęściej powstają z impregnowanej płyty cementowo-wiórowej, która z kolei produkowana jest z wiórów z drewna drzew iglastych, cementu i dodatków. Taki szalunek jest odporny na działanie ognia, wilgoci, pleśni i grzybów.
Dużą popularnością cieszy się też szalunek tracony ze styropianu XPS. Szalunek tracony styropianowy wykazuje wysoką odporność na działanie czynników zewnętrznych i zwiększa żywotność materiału. Jednym z najczęściej wybieranych jest szalunek tracony ze styropianu styrodur czy szalunek tracony ze styropianu EPS.
Dostępne są także inne rodzaje szalunku:
- szalunek tracony z blachy trapezowej – wykorzystywany przede wszystkim do stóp fundamentowych oraz ław fundamentowych. Sprawdza się na terenach trudno dostępnych. Blacha trapezowa jako szalunek tracony pozwala uzyskać dowolny, nawet bardzo skomplikowany kształt.
- szalunek tracony z kartonu – zwykle używany do wylewania konstrukcji o nietypowym kształcie, np. słupów, kolumn, filarów i innych. Szalunek kartonowy tracony jest niezwykle lekki, dużo lżejszy niż np. szalunek tracony betonowy, dzięki czemu jest łatwy w transporcie.
- szalunek tracony z gazobetonu – są to gotowe elementy szalunku z betonu komórkowego. Wyróżnia się m.in. szalunek tracony w formie kształtki U oraz szalunek tracony ytong. Zapewniają świetną izolację cieplną, ich obróbka jest nieskomplikowana, a budowa przebiega szybko i sprawnie.
Szalunek tracony XPS – czym się charakteryzuje?
Szalunek tracony XPS to najnowsza technologia izolowania fundamentów wykorzystywana do szalowania wieńca oraz wielu innych konstrukcji budowlanych. Cechuje się przystępną ceną, która jest niższa niż przy pozostałych rodzajach szalunku. Jest bardzo łatwy w montażu, dzięki czemu pozwala skrócić czas budowy o 2-3 dni, a dzięki temu jeszcze bardziej obniżyć koszty.
XPS to po prostu elementy styropianowe, które zostają w ziemi jako izolacja budynku. Dużą zaletą ich stosowania jest to, że korzystnie wpływają na termoizolację całego budynku. Dodatkowo pełnią funkcję izolacji przeciwwilgociowej oraz antywibracyjnej. Szalunek tracony XPS jest niezwykle energooszczędnym rozwiązaniem.
Przeczytaj: Styrodur – czym jest i kiedy stosuje się styrodur XPS?
Szalunek tracony – cena
Ile kosztuje szalunek tracony? Trudno jest jednoznacznie powiedzieć, jaki będzie koszt szalunku traconego, ponieważ wiele zależy od rodzaju samego szalunku, jak i typu oraz wielkości poszczególnych elementów, a także ich ilości.
Przykładowo cena za szalunek tracony wieńca, wybierając element o wysokości 20 cm i długości 1,25 m, wynosi ok. 30 zł. Z kolei szalunek tracony fundamentowy ocieplony XPS o szerokości wynoszącej 30 cm i długości 1,25 m kosztuje ok. 80 zł.
Warto jednak zaznaczyć, że wzniesienie domu z wykorzystaniem technologii szalunku traconego jest od kilku do kilkunastu procent tańsze niż przy wykorzystaniu tradycyjnych technik. Ponadto oszczędność można zanotować również na ogrzewaniu, które może być tańsze nawet o połowę w porównaniu do tradycyjnego typu konstrukcji.
Szalunek tracony czy szalowanie tradycyjne – na co warto się zdecydować?
Szalunek tradycyjny pod wieloma względami różni się od szalowania traconego. Przede wszystkim do szalowania tradycyjnego wykorzystuje się zupełnie inny materiał – drewno lub metal.
Choć elementy drewniane do szalowania są stosunkowo tanie, to do ułożenia szalunku niezbędne są dodatkowe narzędzia, a cały proces trwa dłużej niż przy szalunku traconym, co przekłada się na wyższe koszty robocizny.
Warto pamiętać, że szalunek tradycyjny po zakończeniu prac trzeba będzie zdemontować, przez co koszty inwestycji jeszcze bardziej wzrosną, a czas budowy się wydłuży. Nie da się jednak z góry powiedzieć, co się bardziej opłaci. Najlepiej dokładnie podliczyć i porównać kosztorysy dla obu rozwiązań.
W podjęciu decyzji, co będzie lepsze: szalunek tracony czy tradycyjny, pomóc powinna poniższa tabela zawierająca porównanie koniecznych do wykonania czynności w obu przypadkach.
Szalunek tracony | Szalunek tradycyjny | |
Demontaż szalunku po zabetonowaniu | nie | tak |
Montaż i demontaż rusztowania | nie | tak |
Podkuwanie | nie | tak |
Poziom trudności montażu | łatwy | trudny (na większych wysokościach) |
Dostępność | gotowy produkt | konieczne docinanie sklejek lub desek |
Oszczędność materiału | wykorzystanie materiału w 100% | straty na odpadach |
Warto wiedzieć: Pustak szalunkowy – cena i metody stosowania pustaków szalunkowych
Dlaczego warto zainwestować w szalunek tracony?
Opinie o szalunku traconym ze względu na korzyści, jakie niesie za sobą jego wykorzystanie, są bardzo dobre. Do najważniejszych zalet szalunku traconego należą:
- łatwy montaż,
- przyspieszenie procesu szalowania,
- brak konieczności demontażu,
- nie wymaga używania rusztowań,
- brak konieczności docinania elementów,
- zminimalizowanie powstawania odpadów,
- niskie zużycie materiałów na etapie prac wykończeniowych,
- ograniczenie potrzeby stosowania urządzeń mechanicznych,
- wysokie bezpieczeństwo montażu,
- precyzja wykonania,
- możliwość montażu na murach wykonanych z każdego rodzaju cegły i powierzchni betonowych,
- wysoka izolacyjność wszystkich elementów systemu,
- ochrona przed pleśnią, grzybami i kornikami,
- niskie koszty całego przedsięwzięcia.
Autor artykułu
Inne artykuły tego autora