Co zalicza się do termomodernizacji budynku i co możemy odliczyć w uldze termomodernizacyjnej?

Współcześnie realizowana budowa domu to inwestycja, która nierzadko pozwala optymalnie wykorzystać projekty domów energooszczędnych lub domów pasywnych. Do niedawna jednak takie rozwiązania były trudno dostępne i stanowiły raczej ciekawostkę niż faktyczny pomysł na dom. Parametry budynku może poprawić właśnie termomodernizacja. Wyjaśniamy, jakie masz możliwości, gdy interesuje cię dofinansowanie na termomodernizację w 2023 roku.

Co to jest termomodernizacja?

Na czym polega termomodernizacja domu? Definicja obejmuje wszelkie modyfikacje budynku, których celem jest ograniczenie strat ciepła do minimum. Jako że jest to rozbudowane przedsięwzięcie, termin odnosi się do szeregu prac, a nie tylko do pojedynczej zmiany.

Termomodernizację powinien poprzedzić audyt energetyczny lub przynajmniej uproszczona analiza energetyczna. Dzięki temu łatwiej będzie wyznaczyć optymalny obszar działań.

Jeśli interesuje cię termomodernizacja budynku, 2023 rok to kolejna szansa na uzyskanie dofinansowania prac. Więcej o możliwości pozyskania środków napiszemy za chwilę.

Kiedy charakterystyka energetyczna budynku nie jest wymagana?

Jakie działania obejmuje termomodernizacja budynku?

Co zalicza się do termomodernizacji? Jakie działania w jej ramach można zaplanować?

Główne prace termomodernizacyjne wiążą się przede wszystkim z:

• ociepleniem ścian zewnętrznych, dachu i stropodachu;
• uszczelnieniem stolarki okiennej i drzwiowej lub wymianą jej na taką o lepszych parametrach w zakresie energooszczędności;
• wymianą instalacji grzewczej lub urządzenia grzewczego.

Takie zmiany w dłuższej perspektywie pozwalają wiele zaoszczędzić. To trzy podstawowe obszary działania, które jednak nie wyczerpują odpowiedzi na pytanie, co w ramach termomodernizacji można zrealizować. Dodatkowe opcje warte rozważenia to:

• usprawnienia w obrębie instalacji wewnętrznych, na przykład izolacja odkrytych przewodów;
• inwestycja w odnawialne źródła energii, na przykład pompę ciepła lub panele fotowoltaiczne;
• modernizacja systemu wentylacji i klimatyzacji;
• modernizacja wewnętrznych instalacji elektrycznych oraz oświetlenia;
• wymiana kaloryferów.

Warto tutaj zaznaczyć, że termomodernizacja nie zawsze oznacza generalny remont całego budynku. Wspomniany wyżej audyt energetyczny jest narzędziem pozwalającym określić najbardziej optymalny zakres prac, które realnie wpłyną na zmniejszenie zapotrzebowania na energię. Kluczowe jest jednak kompleksowe i rzetelne podejście. Może bowiem zdarzyć się, że sama wymiana kotła albo okien nie wystarczy.

Czy znasz program Ciepłe Mieszkanie? To system dopłat do termomodernizacji budynków wielorodzinnych!

Czy termomodernizacja wymaga zgłoszenia?

Termomodernizacja w 2022 roku wymaga zgłoszenia.

Przepisy w tym zakresie wielokrotnie zmieniały się na przestrzeni lat. Obecnie art. 29 ust. 2 pkt 4 ustawy Prawo budowlane głosi, że docieplenie budynków o wysokości do 25 m nie wymaga pozwolenia na budowę, jednak – zgodnie z zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 2c – konieczne jest zgłoszenie prac właściwemu organowi administracji architektoniczno-budowlanej, staroście. Niedokonanie zgłoszenia równoznaczne będzie z samowolą budowlaną.

Może jednak zdarzyć się, że przewidziany program termomodernizacji wymaga przebudowy domu. Wówczas pozwolenie na budowę staje się koniecznością.

Duża zmiana prawa budowlanego. Co można teraz budować bez pozwolenia?

Jakie dofinansowanie można otrzymać na termomodernizację?

Już wykonanie wstępnego budżetu pokazuje, jak wiele środków może pochłonąć termomodernizacja. Dofinansowanie przedsięwzięcia staje się wówczas nieocenionym wsparciem. Jak uzyskać dofinansowanie do termomodernizacji w 2023 roku?

W pierwszej kolejności warto zwrócić uwagę na program stworzony z myślą o termomodernizacji. Czyste Powietrze, bo właśnie o tej inicjatywie mowa, to propozycja rządowa pozwalająca uzyskać dotację lub preferencyjną pożyczkę oraz wsparcie w efektywnym zarządzaniu energią. Środki można przeznaczyć na:

• wymianę starych i nieefektywnych źródeł ciepła na nowoczesne, spełniające najwyższe normy,
• ocieplenie przegród zewnętrznych,
• ocieplenie lub zakup okien, drzwi zewnętrznych, drzwi lub bram garażowych,
• zakup i montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła,
• zakup i montaż odnawialnych źródeł energii: pompy ciepła, kolektorów słonecznych, mikroinstalacji fotowoltaicznej.

Wiele osób zastanawia się, czy wymiana dachu kwalifikuje się do programu Czyste Powietrze. Okazuje się, że w 2023 roku taka pozycja nie znajduje się na liście dotowanych działań. Przy spełnieniu zasad Programu można natomiast do kosztów kwalifikowanych zaliczyć ocieplenie dachu lub stropodachu wraz z kosztem materiałów wykończeniowych.

O dotację w ramach programu Czyste Powietrze mogą ubiegać się osoby fizyczne będące właścicielami lub współwłaścicielami budynków jednorodzinnych lub wydzielonych w nich lokali mieszkalnych z wyodrębnioną księgą wieczystą.

Kwota dofinansowania może wynieść nawet 30 000 zł na poziomie podstawowym, 47 000 zł na podwyższonym poziomie dofinansowania i 79 000 zł na najwyższym poziomie. Aby je uzyskać, należy złożyć wniosek wraz z raportem z przeprowadzonego audytu energetycznego. Formularz jest dostępny do pobrania na stronie internetowej właściwego WFOŚiGW.

Czym jest bon energetyczny i na co można go przeznaczyć?

Na jakie etapy dzieli się termomodernizacja budynku?

Skuteczna termomodernizacja przebiega w kilku etapach. Jak wspomnieliśmy już wcześniej, w pierwszej kolejności należy zidentyfikować źródło strat ciepła – na przykład poprzez wspomniany audyt energetyczny – i na tej podstawie zaplanować dalsze działania.

Nie trzeba wdrażać wszystkich proponowanych w audycie rozwiązań jednocześnie. Jeśli ogranicza cię na przykład budżet, możesz poprosić eksperta o wskazanie prac kluczowych, które przyniosą najwięcej korzyści. Co dalej, gdy już znamy możliwości?

Krok 1 – Termomodernizacja przez ocieplenie budynku

Ta faza obejmuje kilka działań:

• Ocieplenie przegród zewnętrznych – układanie warstwy izolującej, która nie dopuści do wychłodzenia lub przegrzania wnętrza budynku.
• Wymiana drzwi oraz okien – wybór odpowiednich modeli o wysokich właściwościach izolacyjnych, które pozwolą uniknąć mostków termicznych.
• Ocieplenie dachu – dobrze dobrany dach pozwala ograniczyć straty ciepła.

Etap ten jest istotny, gdyż znajduje bezpośrednie odzwierciedlenie w kosztach ogrzewania. Mogą zmniejszyć się one nawet o kilkadziesiąt procent.

Krok 2 – Modernizacja systemu grzewczego i układu rozdziału ciepła

Wymianę starego, niewydajnego już źródła ciepła przeprowadza się w drugim etapie. Dlaczego? Przede wszystkim dlatego, że moc nowego kotła musi być dopasowana do aktualnego zapotrzebowania na ciepło.

Na tym etapie wykonywana jest również modernizacja układu rodzaju ciepła. Działania pozwalają na uszczelnienie systemu grzewczego w taki sposób, by nie uciekało z niego wytwarzane ciepło. To kolejny krok, który pozwala obniżyć zapotrzebowanie na energię.

Krok 3 – Dodatkowe innowacyjne rozwiązania

Aby zwiększyć efektywność wprowadzanych rozwiązań, można zdecydować się na wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Przykładem są systemy fotowoltaiczne.

Kto może skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej?

Dofinansowanie w ramach programu Czyste Powietrze można łączyć z ulgą termomodernizacyjną. Skorzystanie z niej nie wiąże się z koniecznością spełniania żadnych wyśrubowanych wymagań. Ulga przysługuje wszystkim podatnikom, którzy ponieśli wydatki na termomodernizację budynku i opodatkowują swoje dochody według skali podatkowej, według jednolitej 19% stawki podatku lub ryczałtem.

Ile można odliczyć od podatku za termomodernizację? Kwota odliczenia nie może przekroczyć 53 000 zł na podatnika.

Jakie dokumenty są potrzebne do ulgi termomodernizacyjnej? Podstawę stanowią faktury i rachunki dotyczące prac termomodernizacyjnych. Oczywiście przed rozpoczęciem prac trzeba przedstawić także audyt energetyczny. Ulga termomodernizacja pozwala odliczyć jedynie wydatki na prace, które są w nim uwzględnione. 

Mamy, niestety, złą wiadomość dla osób zastanawiających się, czy ulgę termomodernizacyjną można rozdzielać na poszczególne lata w dowolny sposób. Pełna swoboda jest tu niemożliwa. Co prawda, niewykorzystana kwota nie przepada, gdyż – w myśl przepisów ustawy o podatku dochodowym – jeśli kwota odliczenia nie znajduje pokrycia w rocznym dochodzie, podlega odliczeniu w kolejnych latach, maksymalnie przez 6 lat.

Trzeba również pamiętać, że – co do zasady – koszty termomodernizacji poniesione w danym roku podatkowym uprawniają do odliczeń właśnie w tym roku. W kolejnych latach jest to możliwe jedynie w kontekście nadwyżki, która nie znalazła pokrycia w dochodzie podatnika. Jeśli dochód pozwala na odliczenie całości wydatków, nie można dokonywać przesunięć.

Kto nie może skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej? Właściwie nie ma tu wielu ograniczeń. Przepisy nie pozwalają jedynie na odliczenia kosztów poniesionych w związku z termomodernizacją budynków, które wciąż znajdują się w budowie. Budynek musi mieć status budynku mieszkalnego najpóźniej w dniu wykonywania odliczeń.

Jak prawidłowo wykonać izolację fundamentów?

Co można odliczyć od podatku w ramach ulgi termomodernizacyjnej?

Szczegółową listę wydatków, które można odliczyć w ramach ulgi termomodernizacyjnej, reguluje rozporządzenie Ministra Inwestycji i Rozwoju. Jakie materiały budowlane można odliczyć? Na liście znajduje się na przykład:

• wykonanie audytu efektywności energetycznej budynku oraz sporządzenie dokumentacji projektowej,
• instalacja fotowoltaiczna i osprzęt,
• instalacja ogrzewania elektrycznego, gazowego lub olejowego,
• koszty przyłączenia do sieci ciepłowniczej i gazowej,
• pompa ciepła,
• wymiana drzwi, okien, bram garażowych oraz przeznaczonych do nich systemów montażowych,
• ocieplenie i modernizacja budynku (wraz z dachem),
• wdrożenie wentylacji i rekuperacja,
• materiały do docieplenia i ochrony przed zawilgoceniem przegród budowlanych, płyt balkonowych, fundamentów oraz przeznaczone do systemu ogrzewania elektrycznego i instalacji grzewczej.

Odpowiedź na pytania, czy wymianę pieca można odliczyć od podatku oraz czy można odliczyć zakup grzejników w uldze termomodernizacyjnej, jest zatem twierdząca. Kwalifikowany wydatek stanowią wszystkie elementy instalacji, a więc kocioł gazowy lub olejowy, zbiornik na gaz lub olej, węzeł cieplny z programatorem temperatury, a także pompa ciepła z osprzętem czy fotowoltaika.

Podobnie dobrą wiadomość mamy dla rozważających, czy bojler można odliczyć od podatku. Może być on uznawany za ulepszenie, w wyniku którego zmniejsza się zapotrzebowanie na energię do podgrzania wody i podlega odliczeniu w ramach ulgi termomodernizacyjnej.

Mniej oczywiste są odpowiedzi na pytania, czy rynny oraz tynk zewnętrzny można odliczyć w uldze termomodernizacyjnej. Takie wątpliwości wyjaśniał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Okazuje się, że w ramach omawianej ulgi można odliczyć koszty wymiany pokrycia dachowego oraz rynien i rur spustowych na budynku mieszkalnym, a także otynkowania go. Te czynności są uznawane za działania ściśle związane z dociepleniem.

Czy panele podłogowe można odliczyć w uldze termomodernizacyjnej? Jeśli są związane z ogrzewaniem podłogowym, tak.

Jakie ogrzewanie w domu energooszczędnym najlepiej stosować?

Czy termomodernizacja się opłaca?

Termomodernizacja budynku niewątpliwie niesie z sobą wiele korzyści. Przede wszystkim poprawia komfort termiczny w domu, co najłatwiej dostrzec w okresie jesienno-zimowym. Ograniczenie strat ciepła zmniejszy także rachunki za ogrzewanie.

Aspekt finansowy stanowi niewątpliwie największą zaletę termomodernizacji. Na tym jednak nie koniec. Duże znaczenie mają również czynniki zdrowotne. Odpowiednie warunki cieplne to mniejsze ryzyko powstawania wilgoci, a więc powstrzymanie rozwoju pleśni i grzybów. W wielu przypadkach zaletę termomodernizacji stanowi także wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, przyjaznych dla środowiska.

A co z wadami termomodernizacji? To przede wszystkim wysokie koszty inwestycji, jakie trzeba ponieść na samym początku. Wystarczy jednak przyjrzeć się wciąż rosnącym cenom gazu i prądu oraz trudnościom, jakie pojawiły się w przypadku węgla, by stwierdzić, że warto ten wydatek ponieść, by zaoszczędzić później.

Na termomodernizację budynku powinien zdecydować się każdy, kto chce płacić mniej za ogrzewanie i każdy, komu zależy na poprawie warunków cieplnych w domu, także w starym budownictwie.