Czym jest mir domowy? W jakich sytuacjach można zgłosić jego naruszenie?

Definicja miru domowego

Nie zawsze odpowiednia izolacja akustyczna czy dodatkowo wzmocnione drzwi zewnętrzne zapewniają wystarczającą ciszę wewnątrz mieszkania. Zdarza się, że hałaśliwi sąsiedzi, odgłosy dobiegające z klatki schodowej czy rozlegająca się w budynku muzyka skutecznie uprzykrzają życie. Wiele osób w takich sytuacjach podnosi temat zakłócania porządku lub miru domowego. Czy jednak słusznie?

Co to jest mir domowy? Co to znaczy w kontekście przepisów? Mirem domowym określa się prawo każdego lokatora do niezakłóconego korzystania z lokalu, mieszkania lub domu. Co ciekawe, tę kwestię reguluje kodeks karny, uznający w art. 193 prywatność i spokój za dobro osobiste. Mir domowy w Polsce dotyczy nie tylko właścicieli nieruchomości, ale każdego użytkownika dysponującego prawem dostępu do niej.

Czym jest wibroizolacja domu i jak prawidłowo ją wykonać?

Na czym polega naruszenie miru domowego?

W Kodeksie karnym, we fragmencie regulującym kwestie miru domowego, czytamy, że „kto wdziera się do cudzego domu, mieszkania, lokalu, pomieszczenia albo ogrodzonego terenu albo wbrew żądaniu osoby uprawnionej miejsca takiego nie opuszcza, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku”.

Oznacza to zatem, że – wbrew obiegowej opinii – nie ma bezpośredniej zależności pomiędzy hałasem a mirem domowym. Puszczanie głośnej muzyki lub inne uciążliwości tego typu nie są uwzględnione w tym paragrafie.

Nie oznacza to jednak, że jesteś całkowicie bezsilny. Szukając zależności: głośna muzyka a mir domowy czy remont a mir domowy, można znaleźć odpowiednie przepisy. Mimo że miru domowego hałas dzieci czy głośne imprezy nie zakłócają, istnieje art. 51 § 1 Kodeksu wykroczeń, głoszący, że „kto krzykiem, hałasem, alarmem lub innym wybrykiem zakłóca spokój, porządek publiczny, spoczynek nocny albo wywołuje zgorszenie w miejscu publicznym, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny”.

Właśnie tę regulację mają na myśli osoby, wspominające o funkcjonujących w kontekście miru domowego godzinach nocnego odpoczynku. W przypadku faktycznego miru domowego cisza nocna nie ma znaczenia, gdyż przepisy znajdują zastosowanie przy konkretnej nieruchomości. Może zatem podlegać ochronie przed naruszeniem miru domowego posesja, mieszkanie, dom lub inny obiekt.

Co ważne, ochrona taka obejmuje wszelkie sposoby wtargnięcia na dany teren wbrew woli osoby dysponującej nim. Nie ma więc znaczenia, czy użyto do tego siły czy też nie.

Szczególnym i niejednoznacznym przypadkiem naruszenia miru domowego jest kwestia nieuczciwego najemcy. Zdarza się bowiem, że ten nie płaci czynszu, innych zobowiązań lub demoluje lokal, a prawo i tak stoi po jego stronie. Jeśli właściciel wtargnie do mieszkania i zajmie je wbrew najemcom, naruszy tym samym mir domowy. Takie działanie ma swoje konsekwencje.

Kto może naruszyć mir domowy?

Na pytanie, kto narusza mir domowy, odpowiedź jest prosta. Sprawcą może być każda osoba, której nie przysługuje prawo dostępu do danego obiektu, a więc nie jest jego właścicielem, najemcą lub w inny sposób nie udostępniono mu danej nieruchomości. W przypadku miru domowego zakłócanie wymaga zatem wdarcia się do lokalu, mieszkania lub nawet na teren działki pod budowę domu wbrew woli osoby uprawnionej do przebywania na danym terenie.

Jak wykonać panele akustyczne i gdzie się sprawdzą?

Jak i gdzie zgłosić naruszenie miru domowego?

Naruszenie miru domowego jest przestępstwem ściganym z urzędu, jednak osoba poszkodowana musi zgłosić ten fakt na policji i złożyć wniosek o ściganie sprawcy. Ma na to aż 5 lat, zanim czyn się przedawni. Na tej podstawie służby mogą wszcząć dochodzenie, bazując na przepisach Kodeksu Karnego. Po stronie organów państwowych pozostaje także wniesienie do sądu aktu oskarżenia.

Samo naruszenie miru jest postrzegane nie tylko w kontekście praw majątkowych, ale również dobrostanu psychicznego osoby, która została w ten sposób poszkodowana.

Zdarza się, niestety, że w przypadku miru domowego naruszenie jest postrzegane jako przestępstwo o niskiej szkodliwości społecznej, co skutkuje umorzeniem postępowania, zawieszeniem wykonania kary lub odstąpieniem od jej wymierzania.

Kto może zgłosić naruszenie miru domowego?

Zgodnie z przepisami regulującymi kwestie miru domowego, poszkodowanym może być każdy, kto ma prawo do korzystania z danego lokalu i to prawo zostało w jego przypadku naruszone. W związku z tym taka osoba może fakt naruszenia zgłosić.

Co ważne, jeśli mieszkanie jest wynajmowane, dotyczy to również relacji: właściciel – lokator. Istnieje orzecznictwo Sądu Najwyższego, głoszące, że fakt wynajęcia mieszkania czy domu oznacza zrzeczenie się niektórych praw. Właściciel nieruchomości nie może chociażby wchodzić do środka bez uzgodnienia, w dowolnie wybranym momencie i bez zgody najemcy.

Co to jest i czym się charakteryzuje mata wygłuszająca?

Jakie są konsekwencje prawne naruszenia miru domowego?

Odnoszące się do miru domowego przepisy wskazują konkretne konsekwencje wiążące się ze złamaniem prawa. Bardzo istotne w związku z tym jest to, że mówimy o przestępstwie naruszenia miru domowego. Wykroczenie to stosunkowo drobne naruszenia administracyjno-prawne, zaś przestępstwo jest już czynem kryminalnym. 

Co zatem grozi za naruszenie miru domowego? Ustawa przewiduje karę grzywny, ograniczenia wolności lub nawet pozbawienia wolności do roku. W praktyce najczęściej za naruszenie zapisów dotyczących miru domowego (KK, art. 193) orzekane są kary pieniężne wpłacane na rzecz organizacji społecznych. Nie oznacza to jednak, że można bagatelizować problem, gdyż naruszenie jest odnotowywane w kartotekach, a to rodzi rozmaite konsekwencje, na przykład służbowe.

Jeżeli jesteś osobą poszkodowaną, możesz także wytoczyć sprawcy postępowanie cywilne w związku z naruszeniem dóbr osobistych – taką możliwość przewidują zapisy odnoszone do miru domowego w kodeksie cywilnym. O jakich regulacjach mowa?

Wykorzystuje się w kontekście miru domowego KC art. 24 głoszący, że: „ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków” oraz „jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych”.

Nieco innymi prawami rządzą się zależności: mir domowy a komornik oraz mir domowy a policja. Czynności egzekucyjne czy rewizja dokonywana przez funkcjonariuszy nie stanowi naruszenia miru domowego, nawet jeżeli dysponent nieruchomości wyraża sprzeciw.