Na co patrzą banki przy analizowaniu wniosków kredytowych?
Planujesz wziąć kredyt, ale boisz się odmownej decyzji? Zastanawiasz się, co dokładnie sprawia, że bank odpowiada na dany wniosek "tak" lub "nie"? Wbrew pozorom decyzja nie zależy wyłącznie od Twoich dochodów. Proces oceny wniosku kredytowego jest skomplikowany i uwzględnia wiele czynników, które mają za zadanie przewidzieć, czy będziesz w stanie spłacić swoje zobowiązanie. Dowiedz się więcej.
Zdolność kredytowa – klucz do pozytywnej decyzji banku
Zdolność kredytowa to pierwsze, co bank analizuje przy Twoim wniosku. To właśnie ona odpowiada na pytanie, czy stać Cię na spłatę kredytu w danej wysokości w określonym czasie. Jeżeli Twoje dochody, wydatki i sytuacja finansowa nie pozwalają na bezpieczne spłacanie rat, bank raczej odmówi Ci finansowania. Ale co dokładnie składa się na zdolność kredytową?
Zdolność kredytowa a zarobki
Na początek bank sprawdza Twoje dochody. Im wyższe zarobki, tym większa szansa na pozytywną decyzję – to oczywiste. Ale liczy się nie tylko kwota, jaką zarabiasz, lecz także źródło tych dochodów. Pracujesz na umowę o pracę na czas nieokreślony? Świetnie – banki uznają to za stabilne i przewidywalne źródło. Gorzej, jeśli prowadzisz własną działalność gospodarczą lub pracujesz na umowy cywilnoprawne, jak zlecenie czy dzieło. W takich przypadkach bank może wymagać dodatkowych dokumentów, np. zaświadczeń o dochodach z ostatnich 12 miesięcy.
Co ważne, banki różnie podchodzą do bonusów, premii czy wynagrodzeń dodatkowych. Jeśli Twoje dochody są nieregularne, instytucja finansowa zazwyczaj uwzględni je tylko częściowo, a w niektórych przypadkach nawet całkowicie je pominie.
Zdolność kredytowa a wydatki i zobowiązania
Zarabiasz dobrze, ale równie dużo wydajesz? Bank może uznać, że mimo wysokich dochodów Twoje możliwości spłaty kredytu są ograniczone. Analiza wydatków to drugi filar oceny zdolności kredytowej. Bank bierze pod uwagę:
- aktualne kredyty i pożyczki – ile wynoszą Twoje raty miesięczne;
- karty kredytowe i limity na koncie – nawet jeśli ich nie używasz, mogą obniżyć Twoją zdolność kredytową, bo bank zakłada, że w każdej chwili możesz je wykorzystać;
- koszty życia – wysokość czynszu, rachunków czy wydatki na utrzymanie rodziny.
Na koniec bank kalkuluje wskaźnik DTI (debt-to-income), czyli stosunek Twoich zobowiązań do dochodów. W Polsce przyjmuje się zgodnie z Rekomendacją S Komisji Nadzoru Finansowego, że poziom DTI nie powinien przekraczać 40% w przypadku osób zarabiających poniżej średniej w danym regionie i 50% w przypadku osób zarabiających powyżej tego pułapu. Wskaźnik DTI uwzględnia całe zadłużenie konsumenta, a więc jest obliczany na podstawie zarówno Twoich dotychczasowych zobowiązań, jak i potencjalnej raty kredytu, który dopiero ma zostać udzielony.
Co jeszcze wpływa na zdolność kredytową?
Choć dochody i wydatki to fundament analizy, banki biorą pod uwagę także inne aspekty, takie jak:
- wiek kredytobiorcy – młodsi klienci mogą mieć łatwiej, ponieważ mają przed sobą dłuższy czas aktywności zawodowej;
- liczba osób na utrzymaniu – osoby samotne lub bez dzieci mogą być oceniane jako mniej obciążone finansowo;
- rodzaj kredytu – kredyt hipoteczny wymaga innej analizy niż szybka pożyczka gotówkowa;
- wkład własny – im większy, tym niższa jest kwota potrzebnego kredytu, co pozytywnie wpływa na Twoją zdolność kredytową.
Historia kredytowa – ocena wiarygodności kredytobiorcy
Po sprawdzeniu zdolności kredytowej bank zagląda do Twojej historii kredytowej. To właśnie z niej dowiaduje się, jak radzisz sobie z wcześniejszymi zobowiązaniami i ocenia Twoją wiarygodność. Dobra historia kredytowa może być bardzo pomocna, natomiast negatywne wpisy w rejestrach dłużników mogą zamknąć przed Tobą drzwi do kredytu.
Jeśli Twoje wcześniejsze kredyty zawsze były spłacane terminowo i nie zalegasz obecnie z żadnymi płatnościami, bank uzna Cię za wiarygodnego klienta. Brak historii kredytowej nie pozwala na taką ocenę, ale na pewno nie przekreśla szans na kredyt. „Czysta karta” jest traktowana znacznie lepiej niż negatywne wpisy w BIK (Biurze Informacji Kredytowej).
Jak sprawdzić swoją historię kredytową?
Jeśli masz negatywne wpisy w BIK, składanie wniosku kredytowego może być tylko stratą czasu. Dlatego warto to skontrolować? Jeśli zastanawiasz się, jak sprawdzić swoją historię kredytową, najłatwiej zrobisz to w Biurze Informacji Kredytowej. Wystarczy, że wejdziesz na jego stronę internetową i założysz konto, a następnie zamówisz Raport BIK na swój temat. Zawiera on przede wszystkim:
- informacje o wszystkich kredytach, jakie aktualnie spłacasz, a także zamkniętych zobowiązaniach
- dane o terminowości spłat rat.
- ocenę punktową BIK – tzw. scoring, który odzwierciedla Twoją wiarygodność jako kredytobiorcy.
Pozwoli Ci to sprawdzić, czy nie masz zobowiązań, o których nie wiesz i czy Twoje dawne kredyty na pewno są spłacone. Dowiesz się także, co dokładnie widzi bank, gdy sprawdza Twoją historię kredytową.
Jak zwiększyć swoje szanse na kredyt?
Banki oceniają wnioski kredytowe w sposób systematyczny i przemyślany. Zdolność kredytowa i historia kredytowa to dwa najważniejsze elementy, które decydują o tym, czy dostaniesz finansowanie. Kontroluj swoją sytuację w BIK, unikaj nadmiernego zadłużenia, zadbaj o stabilne dochody, kontroluj wydatki. Nawet jeśli nie planujesz kredytu teraz, odpowiednie nawyki finansowe mogą w przyszłości zaoszczędzić Ci wielu kłopotów.
Autor artykułu
Inne artykuły tego autora