Projekt domu dla seniora – jaki powinien być idealny dom dla osoby starszej?

Jak powinien wyglądać dom dostosowany do osoby starszej?

Coraz więcej seniorów po przejściu na emeryturę myśli o przeniesieniu się do własnego domu. Często są to osoby mieszkające dotąd w bloku, które chcą uciec od miejskiego zgiełku, albo pozostawić mieszkanie dzieciom. Własny, choćby niewielki domek z ogródkiem, jest także dla nich nierzadko spełnieniem marzenia, które towarzyszyło im przez całe życie, lecz z różnych względów nie mogło być spełnione.

Choć niektórzy decydują się na zakup domu z rynku wtórnego, wiele osób starszych woli wybudować go od zera. Tylko wtedy mogą bowiem liczyć na to, że będzie to budynek dopasowany do ich potrzeb i oczekiwań. Taki idealny projekt domu dla seniora można dzisiaj bez trudu znaleźć wśród gotowych projektów dostępnych w Internecie. Wystarczy określić swoje potrzeby oraz wiedzieć, na co zwracać uwagę podczas przeglądania setek rozmaitych koncepcji.

Jaki powinien być dom dla osób starszych? Z pewnością warto, by był to budynek, który będzie:

• komfortowy w użytkowaniu – projekt powinien uwzględniać ewentualne ograniczenia związane ze stanem zdrowia i wiekiem mieszkańców budynku, a więc przewidywać brak barier architektonicznych utrudniających poruszanie się z laską lub balkonikiem,
• ergonomiczny i funkcjonalny – dom dla seniora powinien być przestronny, ale nie za duży, ważny jest jednak przemyślany rozkład pomieszczeń, tak, by wnętrze zaspokajało wszystkie potrzeby mieszkańców,
• łatwy w utrzymaniu – budynek nie może nastręczać trudności w utrzymaniu w nim porządku; powinien też być ekonomiczny, czyli nie pochłaniać wielu środków na ogrzewanie, czy remonty.

Dla osób w podeszłym wieku polecane są w szczególności projekty domów parterowych o stosunkowo niewielkiej powierzchni użytkowej od około 80 do 150 m2. Opcjonalnie można pomyśleć o domu z poddaszem użytkowym - jeśli na przykład potrzebne są dodatkowe pomieszczenia do ugoszczenia dzieci i wnuków, a działka nie pozwala na wzniesienie domu o dużej powierzchni zabudowy.

Jeśli chodzi o styl, wydaje się, że najlepszy dla seniorów będzie dom w stylu tradycyjnym, choć wśród osób starszych są także miłośnicy domów o architekturze nowoczesnej.

Dom dla seniora a rozkład pomieszczeń

Projekt domu dla osób starszych powinien być dostosowany do ich faktycznych potrzeb. Kluczową rolę odgrywa tutaj rozkład pomieszczeń, a także ich liczba.

Zakładając, że w budynku będzie mieszkać jedna lub dwie osoby, które od czasu do czasu będą odwiedzać bliscy, dom nie musi mieć wielu pokoi. Wystarczy salon, funkcjonalna kuchnia, jadalnia, sypialnia, a także dodatkowe pokoje gościnne – jeden lub dwa.

Strefa dzienna powinna być przestronna, aby można się było wygodnie po niej poruszać. Warto pomyśleć o jednej większej przestrzeni – dobrym pomysłem będzie np. salon połączony z jadalnią i tarasem. Wiele osób starszych na emeryturze oddaje się swojej pasji gotowania – w takim wypadku znaczenie będzie miała odpowiednio duża kuchnia, najlepiej umieszczona tradycyjnie w oddzielnym pomieszczeniu, ale z wygodnym dostępem do jadalni i salonu.

Bardzo ważne jest także usytuowanie sypialni. Należy wziąć pod uwagę, że w podeszłym wieku zdarzają się poważne choroby, nawet przykuwające pacjenta do łóżka na wiele miesięcy. Warto więc zawczasu pomyśleć, by mieć odpowiednio przygotowane pomieszczenie na taką sytuację. Sypialnia powinna zatem znajdować się od strony ogrodu, gdzie jest cicho i spokojnie. Najlepsze będzie jej usytuowanie od strony wschodniej, aby uniknąć nadmiernego nagrzewania się wnętrza w okresie letnim.

W pobliżu sypialni powinna znajdować się także łazienka i ubikacja. Dobrze jeśli będą to oddzielne pomieszczenia, zwłaszcza w przypadku, gdy dom będzie zamieszkany przez starsze małżeństwo. W domu o większej powierzchni użytkowej warto pomyśleć nawet o dwóch łazienkach – jednej ogólnodostępnej, a drugiej prywatnej z bezpośrednim dostępem z sypialni.

Zamiast piwnicy, do której należałoby schodzić po stromych schodach, lepsze będą pomieszczenia gospodarcze (np. spiżarnia) na poziomie kondygnacji mieszkalnej. Wygodnym rozwiązaniem będzie również dom parterowy z garażem w bryle budynku, który ułatwi osobom starszym przenoszenie ciężkich zakupów.

To może Cię zainteresować: Jak rozmieścić pomieszczenia względem stron świata?

Jak przystosować poszczególne pomieszczenia w domu dla osoby starszej?

Wybierając projekt domu dla seniora, warto zwrócić uwagę na to, aby budynek był jak najlepiej przystosowany do potrzeb osób starszych pod względem komfortu użytkowania. Nawet jeśli aktualnie przyszli mieszkańcy budynku są pełni zdrowia i sił, w każdej chwili może się to zmienić.

Budynek powinien być zatem dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych, poruszających się z balkonikiem lub wózkiem inwalidzkim. Pod tym względem warto, by projekt uwzględniał następujące rozwiązania:

• brak przeszkód architektonicznych w postaci schodów, progów i podestów – dotyczy to również wejścia do budynku oraz tarasu, gdzie powinny być zamontowane co najwyżej niewielkie stopnie,
• przestronne pomieszczenia – należy zwrócić uwagę na odpowiednią szerokość holu, a także wielkość łazienki, ubikacji i kuchni,
• szerokie otwory drzwiowe – powinny mieć minimum 90 -100 cm szerokości,
• niżej osadzone okna – jest to konieczne, aby osoba na wózku mogła bez trudu wyjrzeć przez okno i sięgnąć parapetu.

Wiele rozwiązań można również zastosować już podczas wykańczania domu np. posadzki antypoślizgowe (zwłaszcza w łazience), specjalne barierki przyścienne ułatwiające poruszanie się po domu, czy też nisko osadzone włączniki światła.

Warto też wiedzieć, że gotowe projekty domów często od razu uwzględniają specjalne rozwiązania dla osób niepełnosprawnych. Znajdziesz je również w Extradom, a najlepszym przykładem jest choćby projekt domu Heros 2, w którym na rzutach zaznaczone są strefy przystosowane do osób z ograniczeniami ruchowymi.

Projekt domu dla seniora - co powinien zawierać?

Gotowa koncepcja budynku może nie uwzględniać wszystkich potrzeb seniora, dlatego mogą być konieczne pewne zmiany w projekcie. Przed zakupem projektu warto więc się upewnić, jakie zmiany mogą być w nim dokonane.

Projekt domu dla seniora powinien również zawierać informacje na temat technologii jego budowy oraz energooszczędności i sposobu ogrzewania. W przypadku osób starszych polecane są domy energooszczędne i najlepiej ogrzewane na gaz, ponieważ piec gazowy dwufunkcyjny (ogrzewające wnętrza oraz wodę użytkową) praktycznie nie wymaga obsługi np. zamawiania i dokładania opału. Energooszczędna technologia budowy wpłynie na mniejsze zużycie energii, a więc także niższe rachunki.

Każdy profesjonalny projekt domu powinien zawierać także parametry działki, jakie są wymagane do wzniesienia danego budynku.

Dowiedz się więcej: Jakie ogrzewanie stosować w domu energooszczędnym?

Jaki projekt domu dla seniora wybrać, by był bezpieczny?

Dom dla starszych ludzi powinien zapewniać im maksimum bezpieczeństwa podczas codziennych czynności. Projekt nie może więc przewidywać żadnych barier architektonicznych, o których wspomnieliśmy wyżej, czyli schodów, podestów, ale także wąskich lub skomplikowanych przejść między pomieszczeniami. Najkorzystniejsze są przestronne domy parterowe o funkcjonalnym rozkładzie pomieszczeń.

Warto jednak zwrócić uwagę na inny aspekt bezpieczeństwa. Wiele osób starszych woli na jesień życia przenieść się w spokojną okolicę np. na przedmieścia lub na wieś, gdzie nierzadko są dość duże odległości między kolejnymi posesjami. W takich miejscach osoby starsze są szczególnie narażone na działania złodziei i innych przestępców. Pod tym względem warto wybrać projekt domu, który będzie przewidywał wejście od strony ulicy, a także co najmniej jedno okno wychodzące na frontową część posesji, z którego mieszkańcy będą mieli dobrą widoczność na furtkę i drogę.

Mały czy duży dom - jaki dom będzie idealny dla starszej osoby?

Pod wieloma względami lepsze dla osób starszych wydają się małe domy o powierzchni zabudowy do 100 m2. Jest to wystarczająca przestrzeń dla małżeństwa, nawet jeśli często odwiedzają je dzieci i wnuki. Dla osoby samotnej można znaleźć projekt domu jednorodzinnego o znacznie mniejszej powierzchni np. 70 m2.

Zbyt duże domy dla osób starszych mogą być trudne w utrzymaniu. Takie budynki generują więcej kosztów związanych z ogrzewaniem, remontami, czy choćby zwykłym sprzątaniem.

Oczywiście osoby zamożne mogą sobie pozwolić na większy budynek, jeśli stać je na wynajęcie firmy sprzątającej, czy też płacenie wysokich rachunków za energię. 

Projekt domu dla osób starszych o większej powierzchni jest dobrym rozwiązaniem także w sytuacji, gdy w utrzymaniu budynku biorą udział dzieci lub wnuki, które z czasem odziedziczą nieruchomość. Tak się bardzo często zdarza, że seniorzy budują dom właśnie z myślą o potomkach. Jeśli rodzina jest liczna, dodatkowa powierzchnia jest konieczna np. w formie poddasza użytkowego także po to, by móc w komfortowych warunkach gościć bliskich.

Gdzie powinien być zlokalizowany dom dla seniora?

Gotowy projekt domu przystosowanego do potrzeb seniorów dość łatwo znaleźć. Znacznie trudniejszy jest natomiast wybór odpowiedniej działki pod jego budowę. Parcela musi bowiem również spełniać określone wymagania, aby zapewniać komfort i bezpieczeństwo osób starszych. Pod tym względem, dobrze jeśli nieruchomość charakteryzuje się następującymi cechami:

• ma niewielką powierzchnię i równe ukształtowanie terenu – nie są wskazane żadne skarpy utrudniające poruszanie się po posesji i jej zagospodarowanie,
• ma wygodny dojazd do drogi asfaltowej – najlepiej od strony północnej, tak aby strefa dzienna budynku mogła być usytuowana od południowej strony ogrodowej; należy też unikać działek przy drogach gruntowych, które w okresie jesienno-zimowym mogą utrudniać swobodny przejazd,
• znajduje się w pobliżu innych budynków mieszkalnych – osoby starsze powinny mieć możliwość skorzystania z pomocy sąsiadów,
• jest zlokalizowana w pobliżu sklepu, apteki oraz placówki służby zdrowia lub umożliwia łatwy dojazd do takich miejsc środkami komunikacji publicznej i własnym autem,
• ma dostęp do wszystkich mediów – najlepiej jeśli ma już wszystkie przyłącza, co ułatwi i przyśpieszy realizację inwestycji.

Dom dla osoby starszej osoby powinien być także zlokalizowany w spokojnej okolicy o czystym powietrzu, a więc na pewno nie przy drodze szybkiego ruchu, czy terenach przemysłowych.

Niezależny projekt domu dla seniora czy projekt domu z częścią mieszkalną dla seniora?

Wiele osób starszych woli jesień swojego życia spędzić w pobliżu swoich dzieci. Czasami jest to podyktowane koniecznością, gdy dziadkowie są potrzebni do bawienia wnuków lub ze względu na zły stan zdrowia sami wymagają opieki swoich bliskich. W takim wypadku rozsądnym rozwiązaniem wydaje się projekt domu z osobnym mieszkaniem dla seniora, czyli projekt domu dwurodzinnego lub projekt domu wielorodzinnego. Nie wszyscy jednak mają odpowiednie zaplecze finansowe i możliwości wzniesienia takiego budynku, który ma zwykle dość dużą powierzchnię i wymaga posiadania dużej działki.

Alternatywą może więc być projekt domu jednorodzinnego z częścią dla seniora lub wyłącznie oddzielnym pokojem. Decydując się na takie rozwiązanie, warto również zwrócić uwagę na to, by budynek był przystosowany do potrzeb osoby starszej (nie tylko jego pokój).

W przypadku domów piętrowych lub z poddaszem część przeznaczona dla seniora powinna znajdować się zatem na parterze. Nawet jeśli będzie to jedynie osobny pokój, powinien on zapewniać osobie starszej pełną prywatność i swobodę. Warto tutaj więc pomyśleć o oddzielnej łazience z ubikacją, a także usytuowanie pomieszczenia w spokojnej części budynku – najlepiej od strony ogrodu i z daleka od salonu, tak aby nie dochodziły z niego odgłosy telewizora lub spotkań towarzyskich młodszych mieszkańców domu.