Wymiary okien w domach jednorodzinnych: standardy i zalecenia

Wymiary okien, ustalane najczęściej przy adaptacji projektu domu, mają dość duże znaczenie, ponieważ wpływają nie tylko na estetykę budynku, ale przede wszystkim na stopień doświetlenia wnętrza. Ponadto ich rozmiary decydują o koszcie montażu stolarki okiennej – zasada jest tutaj prosta: im większa jest powierzchnia przeszklenia, tym okno jest droższe.

Wybór okien jest współcześnie w ogóle bardzo duży pod względem kształtów, rozmiarów, liczby skrzydeł czy sposobu otwierania. Z tego względu producenci coraz rzadziej prezentują w swoich katalogach standardowe wymiary okien. Zamiast tego udostępniają konfiguratory, które ułatwiają określenie nietypowych parametrów stolarki okiennej. Nie oznacza to, że nie obowiązują wciąż pewne standardy.

Jakie są standardowe wymiary okien?

Standardowe wymiary okien określone są w normie branżowej BN–85/7153–02, która została opracowana dla producentów okien PCV. Wymienione są w niej okna elewacyjne i balkonowe w kilkudziesięciu typowych rozmiarach, a także typowym sposobie otwierania i podziale kwater. Znajdziemy w niej więc okna uchylne i rozwierno-uchylne oraz jedno- i dwuskrzydłowe.

Jeśli chodzi o standardowe wymiary okien dachowych, połaciowych, czy tych najnowocześniejszych panoramicznych i narożnych, są one określane przez samych producentów, dlatego mogą się nieznacznie różnić.

Wymiary typowych okien interesują przede wszystkim inwestorów szukających ekonomicznych rozwiązań (również deweloperów), ponieważ okna o standardowych rozmiarach są tańsze. W domach jednorodzinnych typowe wymiary okien PCV (stolarka z tego materiału jest wciąż najpopularniejsza i stosunkowo tania) są zatem następujące:

Powyższa tabela prezentuje typowe wymiary okien elewacyjnych. Najczęściej stosowane tego rodzaju okna w polskich domach mają wymiary: 1165 × 1135 mm lub 1465 × 1435 mm.

We współczesnych domach jednorodzinnych o wymiarze okien decyduje przede wszystkim ich architekt, który dopasowuje je do bryły budynku, wielkości pomieszczenia, a także orientacji względem stron świata. Bardzo często są to zatem okna nietypowe – nie tylko pod względem rozmiarów, ale także kształtu czy podziale kwater. Na taką dowolność pozwala dzisiejsza technologia, dzięki której można wyprodukować niemal każdy rodzaj stolarki okiennej.

ofe-5847238-70387 w-70387

Wymiary okien ze względu na materiał i umiejscowienie

Przed podjęciem decyzji, jakie wymiary okien do domu będą najlepsze, należy wziąć pod uwagę także ich rodzaj. Od razu warto wyjaśnić, że jeśli chodzi o materiał, wymiary okien plastikowych i drewnianych są bardzo podobne. Różnice dotyczą maksymalnie 2–3 cm, ponieważ okna drewniane zmieniają swoją wielkość podczas eksploatacji ze względu na działanie czynników zewnętrznych.

W domach jednorodzinnych stosuje się różne rodzaje okien pod względem kształtu i przeznaczenia. Oprócz wspomnianych wyżej okien elewacyjnych, których w każdym budynku jest najwięcej, montuje się również okna dachowe, połaciowe, tarasowe i balkonowe. Poniżej podajemy najczęściej stosowane wymiary takiej stolarki okiennej.

Jeśli wkrótce Cię to czeka, przeczytaj koniecznie nasz tekst: Wymiana okien – jak przebiega wymiana okien w domu?

Wymiary okien dachowych

Typowe wymiary okien dachowych oferowanych przez czołowych producentów są następujące:

• 55 cm x 78 cm;
• 55 cm x 98 cm;
• 66 cm x 98 cm;
• 66 cm x 118 cm;
• 78 cm x 98 cm;
• 78 cm x 118 cm;
• 78 cm x 140 cm;
• 94 cm x 118 cm;
• 94 cm x 140 cm;
• 114 cm x 118 cm;
• 114 cm x 140 cm;
• 134 cm x 98 cm;
• 78 cm x 160 cm.

Wymiary okien balkonowych

Standardowe wymiary okien balkonowych to:

• jednoskrzydłowe: 865 mm x 2095 mm, 865 mm x 2195 mm, 865 mm x 2295 mm;
• dwuskrzydłowe: 1465 × 2085 mm, 1465 × 2185 mm, 1465 × 2285 mm, 1765 × 2085 mm, 1765 × 2185 mm, 1765 × 2285 mm.

Wymiary okien tarasowych

Wymiary okien tarasowych zależą od ich konstrukcji. Najmodniejsze dzisiaj są duże przeszklenia, jednak ich szerokość zazwyczaj nie przekracza 3 metrów, natomiast wysokość 2,5 metra. Co ważne, cała konstrukcja składająca się z kilku skrzydeł nie powinna mieć więcej niż 6,5 metra szerokości.

Wymiary okien połaciowych

Standardowe wymiary okien połaciowych pokrywają się z wymiarami okien dachowych, ponieważ tak naprawdę są to okna o podobnym przeznaczeniu – montuje się je na poddaszach w połaci dachu.

Najczęściej spotykane wymiary okien połaciowych są następujące: 55 cm x 78 cm, 66 cm x 118 cm, 78 cm x 98 cm, 78 cm x 118 cm oraz 94 cm x 140 cm. Warto też wiedzieć, jaki rozmiar mają okna dachowe obrotowe – najpopularniejsze modele mają 78 cm szerokości oraz 118 lub 140 cm wysokości.

Wymiary okien narożnych

Okna narożne są dostępne w sprzedaży dopiero od niedawna i najczęściej wykonywane są na wymiar. W zależności od miejsca montażu wymiary okien narożnych mogą być dokładnie takie same jak wymiary typowych okien elewacyjnych (takie montuje się np. w kuchni) tudzież być od nich mniejsze lub większe. Coraz częściej montuje się np. okna narożne panoramiczne w salonie lub sypialni, a więc ich wymiary mogą być podobne jak wymiary okien tarasowych.

Wpływ wymiarów okien na energooszczędność domu

Osoby decydujące się na budowę domu coraz częściej zwracają uwagę na to, by budynek był energooszczędny. Istotne w tym zakresie będzie dobranie odpowiednich rodzajów i wymiarów okien.

Uwagę trzeba szczególnie zwrócić na współczynnik przenikania ciepła, który wskazuje, ile ciepła przenika przez każdy metr kwadratowy okna, gdy różnica temperatury między budynkiem a otoczeniem wynosi jeden kelwin. Im parametr będzie niższy, tym okno będzie bardziej energooszczędne. Aby straty ciepła były jak najmniejsze, potrzebny jest też prawidłowy montaż okna.

Jak jednak na energooszczędność wpływają rozmiary okien? To właśnie one odpowiadają za największe straty energii, ale także wpływają na najlepsze wykorzystanie światła słonecznego. Już na etapie planowania i projektowania trzeba dobrze przemyśleć kwestię wymiarów okien. W nowoczesnych budynkach modne są duże przeszklenia. Inwestorzy często obawiają się jednak, że będą one powodowały duże straty ciepła. Jednak warto mieć na uwadze, że nowe technologie pozwalają zachować jak najlepszą szczelność i izolację.

Na energooszczędność ma też wpływ szerokość ramy okiennej – w budownictwie pasywnym stosowane są zazwyczaj okna o profilach bardzo szerokich, 90 mm, które stanowią bardzo dobrą izolację termiczną, a tym samym wpływają na obniżenie rachunków za prąd. Warto mieć na uwadze, że energooszczędne okna w technologii z profilami drewnianymi, PCV, jak i aluminiowymi.

Decydując się na rozwiązania energooszczędne, trzeba więc pod uwagę wziąć nie tylko rozmiar okna, ale przede wszystkim jego parametry, zastosowane technologie izolacyjne, a także właściwy montaż.

ofe-5847238-70387 w-70387

Porady przy wyborze rozmiarów okien

Jako że decyzja ta zaważy potencjalnie na komforcie użytkowania budynku na długie lata, warto podjąć ją w oparciu o jak najwięcej kryteriów. Poniżej przedstawiamy kilka aspektów, na które na pewno warto zwrócić uwagę, a także inne istotne kwestie.

Wymiary okien a ekspozycja na słońce

Ważną kwestią, o której trzeba pamiętać, wybierając wielkość czy grubość okna, jest usytuowanie budynku względem stron świata. Poszczególne pomieszczenia powinny być tak umiejscowione, by odpowiadać rytmowi życia domowników. Do jednych wnętrz będą więc odpowiednie okna wielkoformatowe, do innych z kolei – znacznie mniejsze.

Duże przeszklenia powinny być umiejscowione od najbardziej nasłonecznionej strony, czyli południowej. Najczęściej też właśnie w tym miejscu usytuowany jest salon z jadalnią, czyli część dzienna domu. Duże okna – często tarasowe – wpłyną na to, że do wnętrza będzie wpadać dużo naturalnego światła. Pomieszczenie będzie też więc odpowiednio nagrzane. To również pozytywnie wpłynie na bilans energetyczny całego budynku.

Z kolei okna od strony wschodniej to dobre rozwiązanie np. do sypialni. Wymiary takich okien mogą być standardowe, dzięki czemu pomieszczenie nie będzie się przegrzewało, jednak będzie dobrze oświetlone.

Jeśli chodzi o okna zwrócone w stronę zachodnią, trzeba pamiętać o tym, by nie miały one zbyt dużych wymiarów, a z całą pewnością nie powinny być to przeszklenia wielkoformatowe. Dlaczego? W naszym klimacie latem światło zachodnie powoduje bardzo szybkie przegrzanie wnętrza, co skutecznie może obniżyć komfort życia mieszkańców. Dlatego okna od tej strony powinny mieć mniejsza powierzchnię.

Światło padające od strony północnej nie podnosi temperatury w pomieszczeniu, poziom nasłonecznienia jest od tej strony najmniejszy. Jeśli budynek ma być energooszczędny, od strony północnej nie powinno montować się dużych okien, które mogą wpływać na obniżanie temperatury w pomieszczeniu.

Sprawdź gotowe projekty domów energooszczędnych!

Studio 36

3 995 zł

3 995 zł

Świdnica mała dws 6

4 899 zł

4 899 zł

Eco 04

4 649 zł

4 649 zł

Projekty domów energooszczędnych

Wymiary okien a stare budownictwo

Właściciele starszych mieszkań i domów wcześniej czy później muszą zmierzyć się z problemem wymiany starej stolarki okiennej. Wymiary okien stosowane w starym budownictwie mogą się nieznacznie różnić od tych stosowanych dzisiaj. Z dopasowaniem do nich nowoczesnych zamienników nie powinno być jednak problemu, ponieważ wystarczy zamówić u producenta okna na wymiar.

Niezbędne jest jednak podanie właściwych wymiarów starych okien. Jako że stare okna nie były tak precyzyjnie wykonane jak te dzisiejsze, należy je zmierzyć w trzech miejscach: szerokość w górnej, środkowej i dolnej części okna, a ich wysokość z prawej i lewej strony. W przypadku różnic należy uwzględnić najmniejsze wartości.

Wymiary okien a otwory okienne

Kolejną ważną kwestią, o której warto wiedzieć, to wymiary okien a otwór okienny. W projekcie budowlanym najczęściej podane są wymiary otworów, które nie są tożsame z wymiarami okien. Wybierając okna do budynku, należy więc pamiętać, że powinny być one mniejsze z każdej strony co najmniej o 1,5–2 cm w stosunku do otworu.

Jak prawidłowo podawać wymiary okien?

Na koniec warto wyjaśnić, jak podawać wymiary okien – zawsze na początku podajemy ich szerokość, a na drugim miejscu wysokość. Nie ma tutaj znaczenia, czy okno jest poziome, czy pionowe. Zwyczajowo także wymiary okna określane są w milimetrach, ponieważ ta jednostka miary jest bardziej precyzyjna.

Pomiary okien najlepiej więc powierzyć fachowcowi (np. przedstawicielowi producenta okien), ponieważ luzy między oknem a murem powinny uwzględniać również rodzaj materiału, z jakiego wykonane jest okno, a także to, czy otwór jest z węgarkiem, czy bez.

Najczęstsze pytania dotyczące wymiarów okien

Dobranie odpowiedniego wymiaru okien jest bardzo ważne – wpływa na wygląd całego budynku, jego funkcjonalność, koszty eksploatacji i komfort życia domowników. Przedstawiamy najczęściej zadawane pytania w tym temacie i odpowiedzi na nie.

Czy istnieją regulacje, które narzucają minimalne wymiary okien?

Tak, wymiarowanie okien jest określone w Prawie budowlanym – przepisy określają minimalną wielkość powierzchni przeszklonej w danym pomieszczeniu. Według zapisów stosunek powierzchni okien liczonej w świetle ościeżnic do powierzchni podłogi musi wynosić co najmniej 1:8.

Przepis ten dotyczy pomieszczeń, w którym mieszkańcy będą przebywać nie mniej niż 4 godziny w ciągu doby, takich jak salon czy biuro. W innych pomieszczeniach – jak łazienka czy kuchnia – stosunek powierzchni okien do powierzchni wnętrza powinien wynosić 1:12.

Jakie są konsekwencje wyboru zbyt dużych lub zbyt małych okien dla komfortu mieszkańców?

Wielkość okien w znaczący sposób może wpływać na komfort życia domowników. Zbyt duże mogą spowodować, że wnętrze będzie nieustawne i niefunkcjonalne. Mogą też nie być dobrym wyborem dla tych osób, które cenią sobie prywatność. Z kolei okna zbyt małe nie zapewnią odpowiedniego doświetlenia, co przełoży się na ogólne samopoczucie osób przebywających w pomieszczeniu.