Chudziak – co to jest? Jak go używać i jakie właściwości ma beton chudy?

Beton jest jednym z podstawowych materiałów, z jakich inwestorzy korzystają zarówno w przypadku budowania domów jednorodzinnych, jak i dużych, wielorodzinnych bloków. Projekt domu może jednak zakładać wykorzystanie różnej klasy betonu w przypadku wznoszenia poszczególnych elementów nieruchomości – może to być m.in. beton chudziak.

Nie nadaje się on co prawda do wykonania nadproży czy schodów, ponieważ te wymagają znacznie większej wytrzymałości, ale z wykorzystaniem tak zwanego chudziaka można wybudować inne elementy konstrukcji. Co właściwie można stworzyć za jego pomocą i jakie cechy przypisywane są temu materiałowi?

Chudziak – co to jest i jakie ma zastosowanie w budownictwie?

Chudziak, nazywany również po prostu chudym betonem, to materiał budowlany, który fachowo nazywany jest betonem podkładowo-wyrównawczym. Jego nazwa została wybrana nieprzypadkowo, wskazuje bowiem na parametry tego rozwiązania. Grubość tego specjalnego betonu jest niewielka, dlatego nie będzie nadawał się do wykonania elementów, które muszą charakteryzować się zwiększoną wytrzymałością.

Chudziak jest betonem nienośnym, który ma klasę wytrzymałości do C8/10 (zawiera nie więcej niż 180kg/m cementu). Chudziak wykorzystywany jest najczęściej pod ławy fundamentowe czy fundamenty. Wykonanie tego ważnego elementu domu jednorodzinnego powinno być przeprowadzone z dbałością o każdy szczegół.

Jakie materiały budowlane wykorzystać pod budowę fundamentów? Chudziak pozwoli na stworzenie dodatkowej warstwy materiału – podbudowy, która wyrówna teren i będzie chroniła konstrukcję. Wykonuje się z niego podbudowę pod nawierzchnie betonowe, dla stabilizacji powierzchni.

Chudziak znajdujący się pod posadzką wyrówna podłoże gruntowe, na którym ma zostać wzniesiona konstrukcja. Skutecznie wzmocni zbrojenie i jednocześnie pozwoli na wykonanie obudowy stabilizującej przewody układane w wykopach. Chudziak może znaleźć zastosowanie w przypadku budowy kominów.

Jest on podstawą dla takich konstrukcji, w dalszej kolejności układane jest zaś zbrojenie zalewane betonem, a następnie budowany jest fundament pod komin. Kolejnym przypadkiem, w którym wykorzystuje się chudziak pod tzw. wylewkę betonową, jest wyrównywanie podłoża pod taras, garaż, szopę lub pomieszczenie gospodarcze.

Chudziak – właściwości i klasy betonu

Niewielka grubość chudziaka – betonu podkładowo-wyrównawczego – to jego cecha charakterystyczna. Materiał ten wykazuje poza tym niedużą wytrzymałość na ściskanie. Jest to beton nienośny, klasy B-10. Jaką gęstość powinien mieć ten beton, jeśli zdecydujemy się na jego wykorzystanie?

Nie powinna ona przekraczać granicy 2600 kg/m³, przy czym średnia wartość tego parametru to około 2000 kg/m³. Beton chudziak powstaje z kruszywa o gramaturze ziaren wynoszącej około 32 mm. Jego wytrzymałość wynosi zwykle w granicach od 6 do 10 MPa.

ofe-5847238-71032 w-71032

Chudziak – proporcje. Co warto wiedzieć na ten temat?

Jedną z cech odróżniających beton chudziak od innych materiałów budowlanych są jego proporcje. Zawiera w swoim składzie mniejszą ilość cementu w porównaniu z betonem o wyższej klasie. Składa się z cementu, kruszywa oraz innych dodatków, co daje gotową mieszankę o płynnej konsystencji. Proporcje stosowane na 1 m³ betonu podkładowo-wyrównawczego wynoszą najczęściej:

• 1230 kg żwiru,
• 840 kg piasku,
• 190 kg cementu,
• 150 dm³ (litrów) wody.

W przeliczeniu na worek 25-kilogramowy chudziaka proporcje prezentują się następująco:

• 161 kg żwiru,
• 110 kg piasku,
• 25 kg cementu,
• 20 l wody.

Bardzo ważne jest, żeby podczas przygotowywania mieszanki chudziaka wykorzystywać ograniczoną ilość wody. Konsystencja gotowej mieszanki chudego betonu powinna być zbliżona do konsystencji właściwej dla mokrej ziemi.

W praktyce grubość warstwy betonu podkładowo-wyrównawczego powinna być niewielka. Ile cm ma wynosić? Mniej więcej od 8 do 10 cm, choć w niektórych źródłach można znaleźć informację, że od 10 do nawet 15 cm.

Beton chudziak – cena

Cena betonu chudziaka może się różnić w zależności od tego, czy produkowany będzie własnoręcznie na placu budowy, z wykorzystaniem betoniarki, czy też inwestor dokona zamówienia gotowego betonu podkładowo-wyrównawczego w betoniarni. Za zamówiony beton podkładowo-wyrównawczy trzeba zapłacić więcej, bo dochodzi jeszcze dopłata za transport.

W zamian jednak uzyskuje się idealną mieszankę betonu chudego, z gwarancją jakości dostarczonego materiału. Samochód typu gruszka wyleje go tam, gdzie trzeba.

Chudziak – jak powinno się go wylewać, aby zrobić to prawidłowo?

Obecnie właściwie w przypadku niemal każdej budowy domu jednorodzinnego stosowana jest warstwa podkładowa z chudziakiem na gruncie. Jeśli planowana jest wylewka betonem chudym, należy wykonać trzy ważne zadania:

• zmniejszyć napływ wody do betonu konstrukcyjnego,
• zmniejszyć odpływ wody do betonu komórkowego,
• wyrównać podłoże.

Jaki beton chudziak wybrać pod podłogę? Wykonuje się z niego pierwszą warstwę stabilizującą, która jest podstawą dla kolejnych. Dlatego jest to warstwa podkładowa, w szczególności wykorzystywana przy ławach fundamentowych i posadzkach. Chudziak na gruncie sprawdza się w tych przypadkach znakomicie.

W razie wykonywania podłogi na gruncie folia pod chudziak będzie dobrym materiałem izolacyjnym. Pierwsza jej warstwa może zostać wyłożona bezpośrednio na warstwę chudego betonu, a druga – na warstwę materiału izolacyjnego.

Ile schnie chudziak?

Z założenia już po 24 godzinach od wylania betonu podkładowo-wyrównującego, czyli chudziaka, jest on wyschnięty. Podejmowanie kolejnych prac na takiej warstwie możliwe będzie jednak po kilku dniach.

Wówczas można już po nim chodzić i wykonywać kolejne prace zaplanowane na budowie, np. położenie hydroizolacji.

Chudziak – wady i zalety

Mnogość różnego rodzaju zastosowań to ważny plus chudziaka, nie jest on jednak wolny od wad. Przede wszystkim minusem betonu podkładowo-wyrównawczego jest jego niska odporność na ściskanie, która dyskwalifikuje go jako materiał stosowany do budowy nadproży i schodów oraz wszelkich innych obiektów, w przypadku których liczy się wysoka wytrzymałość materiału budowlanego.

Problematyczne może być samodzielne przygotowanie mieszanki betonowej pod chudziak. Wszystko to zajmuje sporo czasu i wymaga od budowlańców dokładności i doświadczenia. Wykorzystanie tego materiału generuje dodatkowe koszty robocizny.

Liczne zalety tego betonu sprawiają jednak, że jest on powszechnie wykorzystywany. Do atutów chudziaka należy zaliczyć:

• wszechstronność zastosowania,
• opcję układania pokładzin na nierównych podłogach i gruncie,
• stabilizację elementów na budowie,
• zdolność do produkcji dowolnej konsystencji mieszanki,
• stosunkowo niską cenę, zwłaszcza w przypadku własnoręcznej produkcji.

Chudziak – jak zrobić chudy beton?

Bezpośrednio na placu budowy przy użyciu betoniarki i niezbędnych materiałów płynnych oraz szybkich można przygotować mieszankę betonu podkładowo-wyrównawczego, trzeba się jednak liczyć z tym, że jest to proces wymagający czasu, doświadczenia i precyzji w działaniu.

Tylko doświadczony budowlaniec może zrobić chudy beton o odpowiednich dla niego właściwościach i parametrach. Cement wykorzystywany do mieszanki chudziaka nie może być przeterminowany. Zazwyczaj worek trzeba wykorzystać w ciągu 6-12 miesięcy od jego powstania.

Za każdym razem zużywa się całość wyprodukowanego chudziaka, ponieważ po stwardnieniu nie da się go ponownie wykorzystać. Do mieszanki trzeba dodawać składniki betonu chudziaka według założonych proporcji, bez dolewania zbyt dużej ilości wody, ponieważ trudniej będzie wszystko wymieszać.

Alternatywą dla samodzielnego wytwarzania chudziaka jest kupienie gotowej mieszanki, która jest wprawdzie droższa, ale przygotowana tak, jak należy.

Papa na chudziak – czy zawsze jest konieczna?

Co jest zalecane do zaizolowania fundamentów – papa czy folia na chudziak? Izolacja przeciwwilgociowa to wymóg w przypadku fundamentów i posadzki bezpośrednio przy gruncie. Zaleca się jej wykonanie z papy lub folii, przy czym najskuteczniejsza metoda izolowania przeciwwilgociowego to ta z użyciem papy.

Materiał ten po umieszczeniu pod posadzką chroni przed wilgocią podłogę oraz wylewkę z chudziaka. Jaka papa na chudziak sprawdzi się najlepiej? Może być to papa klejona lepikiem (standardowa) albo łatwiejsza w montażu papa termozgrzewalna, która powinna być położona starannie, najlepiej z zastosowaniem dwóch warstw.

Tańszą i łatwiejszą w montażu warstwą przeciwwilgociową w przypadku ochrony betonu chudego jest folia układana dwuwarstwowo. To nowoczesny materiał, który chroni wylewki, podłogi i inne powierzchnie przed przenikaniem wilgoci. Folię łatwiej można położyć pod posadzką z betonu chudego, ponadto jest rozwiązaniem tańszym, choć z gorszymi parametrami izolacyjnymi.

Beton chudziak – czy warto zdecydować się na tę technologię budowlaną?

Jeśli nie jest wymagana wysoka odporność na ściskanie, to na budowie można wykorzystywać beton chudy. Nie powinno się z niego robić nadproży czy schodów, ale przy wyrównywaniu podłoża na gruncie i w wielu innych, wspominanych sytuacjach sprawdzi się on znakomicie.

Trzeba liczyć się z tym, że z czasem może dojść do pęknięcia chudziaka. Powstają rysy mechaniczne lub skurczowe w związku z przemianami fizycznymi i chemicznymi odbywającymi się w strukturze betonu.