Domy w stylu dworkowym. Jakie są cechy charakterystyczne i ile kosztuje dom dworek?
Jeszcze kilkanaście lat temu dom dworek zaliczał się do grupy najchętniej wybieranych projektów. Obecnie stracił nieco swoją pozycję, jednak nadal ma gorących zwolenników. Nic dziwnego! Tego rodzaju budynki prezentują się efektownie i elegancko. Cechuje je również funkcjonalność i przemyślany układ. Jakie oblicza trendu można zaobserwować w obecnie realizowanych inwestycjach? Jakie są wady, a jakie zalety domu w stylu dworkowym?
Czym wyróżniają się dworki szlacheckie?
Koncepcja stylu dworkowego narodziła się pod koniec XIX wieku, z potrzeby wypracowania przez Polaków własnego sposobu wznoszenia domostw. Cechy charakterystyczne dla domu dworku jako pierwszy usystematyzował Zygmunt Czartoryski w wydanej w 1896 roku broszurze „O stylu krajowym w budownictwie wiejskim”.
Współcześnie trudno mówić o wiernym odwzorowywaniu ówczesnych założeń. Na dokładne odtworzenie dawnych budowli decydują się czasami restauratorzy i hotelarze, natomiast projekty dworków przeznaczone dla inwestorów indywidualnych bazują na pewnych inspiracjach. Czym charakteryzuje się dom w stylu dworku szlacheckiego? Jakie podobieństwa i różnice względem dawnych wzorców można w nim dostrzec?
- Symetria
Tradycyjny polski dom dworkowy to regularna bryła wybudowana na planie prostokąta, o symetrycznej elewacji, z szerokim frontem, centralnie usytuowanym wejściem i gankiem wspartym na kolumnach. Elementy te od zawsze charakteryzowały architekturę dworkową i trudno wyobrazić sobie bez nich także i współczesny budynek nawiązujący do tego stylu.
- Obszerny dach
Kolejnym ważnym elementem jest wysoki, czterospadowy dach, górujący nad niskimi ścianami. Nie ma tu wysuniętego okapu ani przeszkleń – niewielkie wole oczka spełniały niegdyś funkcję wyłącznie wentylacyjną. Obecnie ten stan rzeczy często modyfikuje się, zwłaszcza gdy inwestor decyduje się na budynek z użytkowym poddaszem.
- Okna
Okna w części frontowej usytuowane są po obu stronach ganku, w równej liczbie i odległościach. Na pozostałych ścianach także zachowuje się w tym aspekcie symetrię. Okna są raczej niewielkie, często zdobione szprosami.
- Technologia budowy
Pierwsze dworki budowano z drewna na podmurówce, na przykład kamiennej. Później zaczęto wznosić warianty murowane, o bielonych ścianach. Dzisiaj potencjał technologiczny jest bardzo szeroki, warto jednak przestrzegać charakterystycznego dla dworków wykończenia.
- Układ wnętrza
W dawnych dworkach wszystkie pomieszczenia miały charakter przechodni. Wejście główne prowadziło do sieni, z niej zaś można było przedostać się do pozostałych pomieszczeń połączonych wspólnymi drzwiami. W ten sposób możliwe było przejście przez całą przestrzeń dookoła. Obecnie nie postępuje się tak ze względów praktycznych: wyjątkiem jest połączenie w ten sposób kuchni z jadalnią i salonem.
- Usytuowanie na działce
Od zawsze ważne było odpowiednie wyeksponowanie tak reprezentacyjnego budynku jak dworek szlachecki. Dzisiaj także liczy się dopasowanie bryły do obszernej działki i zapewnienie wygodnego frontowego podjazdu. Z tego względu nieco karykaturalnie prezentują się domy stylizowane na dworek stłoczone na niewielkiej powierzchni w zabudowie miejskiej.
Jak widać, domy współcześnie stylizowane na dworek szlachecki różnią się od swoich pierwowzorów. Zmiany zazwyczaj są spowodowane dążeniem do nadania im większej funkcjonalności.
Dla kogo dom dworek będzie odpowiednim wyborem?
Kto najczęściej zwraca uwagę na projekt dworku szlacheckiego? Z jednej strony zainteresowanie takimi domami wyrażają osoby, dla których duże znaczenie ma tradycja i wartości patriotyczne, z drugiej – poszukujący przestrzeni i luksusu.
Dużą zaletą takich budynków jest zwykle spory metraż – mogą mieć nawet powyżej 200 metrów kwadratowych – oraz walory reprezentacyjne. Sprawdzą się zatem jako dom typu dworek dla rodziny wielopokoleniowej i dla miłośników funkcjonalności albo jako rezydencja osadzona w polskiej tradycji. To także ciekawy pomysł na restaurację, hotel czy dom seniora – dworek znakomicie odnajduje się w takiej stylistyce.
Dom w stylu dworek cieszy się zainteresowaniem także ze względu na fakt, że to budynek przeważnie parterowy. Usytuowanie wszystkich pomieszczeń na jednej płaszczyźnie przekłada się na bezpieczeństwo dzieci i brak barier dla osób starszych. Łatwo także połączyć wnętrza z ogrodem i zielonym otoczeniem posesji, zwłaszcza gdy całość zlokalizowana jest na wsi lub na przedmieściach.
Jak wybrać projekt domu? Na co zwrócić uwagę przy wyborze projektu domu?
Jak wygląda budowa nowoczesnego dworku?
Zgodnie z tym, o czym już wspomnieliśmy, współczesne projekty dworków szlacheckich i późniejsze ich realizacje różnią się od swoich pierwowzorów. Przyczyny tych rozbieżności są dwojakie.
Po pierwsze, rozwój technologiczny sprawił, że nowoczesny dworek polski może powstać dziś z materiałów, które znacznie lepiej poradzą sobie z warunkami klimatycznymi i wymogami współczesności. Nadal wyglądem nawiązują one do tradycyjnych rozwiązań, nie tracisz więc nic na poziomie wzornictwa. Zyskujesz za to między innymi lepszą izolacyjność budynku, możliwość nowoczesnego ogrzewania i stosowania ekologicznych rozwiązań. Budowa dworku szlacheckiego jest także znacznie szybsza.
Po drugie, część zmian została wymuszona potrzebą większej funkcjonalności. Za przykład może tu posłużyć dom dworek z poddaszem użytkowym czy dom dworek z garażem, z oczywistych względów nieobecnym dawniej.
Konieczność doświetlenia drugiej kondygnacji wpłynęła na wygląd dachu, tak innego niż w domu parterowym dworku. Nie musisz obawiać się tych zmian: gdy okna połaciowe – nietypowe dla dworków – czy lukarny pozostają w harmonii ze stylistyką domu, całość nadal pozostaje w zgodzie z główną koncepcją. Trzeba jedynie pamiętać, by otwory okienne i drzwiowe sytuować symetrycznie.
Klasyczny dworek polski nieodłącznie kojarzy się z takimi detalami jak kolumny, gzymsy czy opaski okienne. Wszystkie te elementy pełniły funkcje konstrukcyjne, dlatego wykonywano je wyłącznie z materiałów nośnych. Nie znano innych metod na rozwiązanie tej kwestii. Aktualnie przy domu dworku polskim projekt często uwzględnia gotowe szalunki na kolumny, które wypełnia się mieszanką betonową na placu budowy. Gzymsy i nadokienniki wykonuje się ze styropianu.
Reasumując, współczesny dom jednorodzinny dworek powstaje znacznie szybciej i sprawniej. Nowoczesne rozwiązania przekładają się także na lepszy komfort życia.
Jakie materiały zastosować do budowy dworków?
Decyzja, by wybudować dom osadzony w konkretnym trendzie, pociąga za sobą często konieczność zastosowania konkretnych materiałów oraz utrzymania określonej kolorystyki. Nie inaczej jest w przypadku stylistyki dworkowej, jednak pamiętaj, że część rozwiązań doczekała się już godnych następców.
Na początku standardem były budynki na podmurówce kamiennej. Dzisiaj, nawet gdy planujesz tradycyjny dom drewniany dworek, możesz wykorzystać nowoczesne materiały umożliwiające wznoszenie fundamentów i ścian w nurcie ekologicznym i energooszczędnym. Zamiast gontów i elementów drewnianych wykorzystaj nowoczesne dachówki o tradycyjnej kolorystyce. Część z nich jest nawet stylizowana na dawne wzornictwo.
Z czego budować dom? Porównujemy najlepsze materiały do budowy domów w 2022 roku
Jak urządzić dom w stylu dworkowym?
Jakie pomieszczenia widzisz, gdy myślisz o wyposażeniu domu w stylu dworkowym? Wnętrze pełne stylowych mebli, dębowych regałów i foteli o fantazyjnych kształtach? Salon z kominkiem? Drewno, wzorzyste tkaniny i rodzinne pamiątki? Każde z tych skojarzeń jest słuszne, gdyż to właśnie elementy charakteryzujące styl dworkowy. Dom dworek wcale jednak nie musi być utrzymany wyłącznie w tradycyjnym klimacie.
Jak urządzić dom w stylu dworkowym? Przed przystąpieniem do aranżacji wnętrz warto przede wszystkim zdawać sobie sprawę z charakterystycznego dla tego trendu eklektyzmu. Już w czasach szlacheckich obserwowano fascynację innymi kulturami, chociażby Orientem, secesją czy klimatami francuskimi, co znajdowało odzwierciedlenie również i w wyposażeniu domów. Poszukaj takich akcentów i połącz je w pomieszczeniach.
Podstawą stylu pozostają elementy konstrukcyjne: wysokie sufity z wyraźnymi belkami stropowymi, dekoracyjne sztukaterie na ścianach lub sufitach, wydłużone okna, drewniane drzwi. Trzymaj się także ogólnych założeń nurtu. Nawet nowoczesny dworek powinien być przytulny i bezpretensjonalny. Osiągniesz taki efekt, wybierając wygodne meble i dekoracje z naturalnych materiałów: drewna, wikliny, skóry, lnu. Wykorzystaj cegłę i kamień, także we wnętrzach. Wprowadź tekstylia i rodzinne pamiątki.
Wnętrza dworkowe niewątpliwie są eleganckie, ale tę elegancję zawdzięczają nie blichtrowi i nadmiarowi zdobień, ale wysokiej jakości wyposażeniu i sentymentalnym detalom. Zachowanie takiej równowagi z pewnością nie jest łatwe, jeśli jednak zadbasz, by nie przeładowywać pomieszczeń, zbliżysz się do sukcesu.
Ile kosztuje budowa dworku polskiego?
Ile kosztuje dworek wybudowany od podstaw? Z uwagi na to, że tego typu budynki mają prostą bryłę, całkowity koszt budowy nie wypada najdrożej na tle innych inwestycji. Za same projekty domów dworkowych zapłacić trzeba od około 4000 do 7000 złotych – im większy metraż i bardziej skomplikowana konstrukcja, tym wyższe koszty. Wybierając opracowany na konkretny dom dworek projekt poznasz także orientacyjne koszty zrealizowania inwestycji.
Najdroższy dworek w stylu polskim to reprezentacyjny budynek o powierzchni przekraczającej 200 metrów kwadratowych, z czterospadowym dachem i garażem. Szacunkowy koszt budowy może przekroczyć nawet 550 000 złotych. W przypadku mniejszych realizacji, takich jak dom dworek polski o powierzchni użytkowej do 100 metrów kwadratowych, budżet może zamknąć się w granicach 220 000 – 250 000 złotych.
Czy warto budować dom w 2022 roku? Ile to kosztuje?
Jakie są wady, a jakie zalety mieszkania w domu dworku?
Jak wspomnieliśmy już na początku, dom a’la dworek cieszy się dzisiaj nieco mniejszą popularnością niż jeszcze kilkanaście lat temu. Mimo to nadal ma swoich zwolenników. Dlaczego? Poznaj najistotniejsze aspekty.
Zalety | Wady |
• Wysokie walory estetyczne Wybudowany i zaaranżowany jako dworek dom jest dość charakterystyczny, o reprezentacyjnym charakterze. Łatwo w ten sposób stworzyć niepowtarzalny klimat wnętrz. • Łatwość wkomponowania w otoczenie Geneza dworków jest ściśle związana z tworzeniem posiadłości wiejskich. Dzisiaj także znakomicie prezentują się na wsi lub przedmieściach, w otoczeniu zieleni. • Możliwość wykorzystania nowoczesnych technologii Dawne rozwiązania można odtworzyć za pomocą współczesnych, wysokiej jakości materiałów. |
• Prosta konstrukcja Nie każdemu odpowiada prosta, zwarta bryła dworku. Zasadniczo powinny to być budynki parterowe, choć współcześnie często napotkać można dworki z użytkowym poddaszem. • Problematyczny ganek Wejście z charakterystycznym gankiem i okazałymi kolumnami jest typowe dla domów w stylu dworkowym. Strefa ta nie miała charakteru użytkowego, dlatego dziś nadanie jej funkcjonalności nie zawsze jest łatwe. • Potrzeba dużej działki Istotą domów dworkowych jest przestrzeń dookoła i reprezentacyjny podjazd. Stłoczenie na małej posesji często daje karykaturalny efekt. |
Każdy projekt domu powinien być przede wszystkim dopasowany do potrzeb mieszkającej w nim rodziny. To właśnie powinien być główny wyznacznik podczas szukania odpowiedzi na pytanie, czy warto zdecydować się na dom w stylu dworku.
Autor artykułu
Inne artykuły tego autora