Jak najlepiej dopasować projekt domu jednorodzinnego do potrzeb przyszłych mieszkańców?

Podstawowy problem polega na tym, że decyzji o wyborze projektu domu czy działki dokonujemy zwykle raz, góra dwa razy w życiu. Jak zatem możemy go zoptymalizować, jak do niego podejść? 

Przemyślany kompromis kluczem do sukcesu  

Przy każdym większym zakupie czy inwestycji poruszamy się we wnętrzu swoistego trójkąta wyboru 

• marzenia – to nasze serce i pragnienia,  
• potrzeby – które podpowiada nam rozum, 
• możliwości – czy niestety częściej ograniczenia, to co dyktuje nasz portfel.

Każda właściwie wybrana działka czy projekt domu powinien się mieścić wewnątrz tego trójkąta i być jak najlepszym połączeniem naszych marzeń, potrzeb i możliwości. Faworyzowanie jednej z tych opcji i wyjście poza ten trójkąt sprawi, że dom w taki czy inny sposób nie będzie dla nas odpowiedni i nie będzie nas cieszyć. 

• Jeśli damy się nadmiernie ponieść marzeniom, może być zbyt duży, drogi, przeładowany naszymi zachciankami, przez co na co dzień niepraktyczny i kosztowny w eksploatacji. 
• Jeśli nadmiernie będziemy kierować się rozumem, dostaniemy bardzo przemyślany i praktyczny dom, który jednak nie będzie miał w sobie „tego czegoś”, spełnionego marzenia, które będzie nam sprawiać radość z mieszkania w nim na co dzień. 
• Wreszcie, jeśli zbyt wielką wagę będziemy przywiązywać do tego, co podpowiada nam portfel, łatwo może się okazać, że nadmierne cięcie kosztów negatywnie wpływa na wygląd i trwałość domu, a powstały w ten sposób budynek jest zbyt mały i frustrujący dla domowników, którzy będą skazani na nieustanne rywalizowanie o przestrzeń w jego wnętrzu.  

Idealny dom powinien być kompromisem tych trzech składowych, tak by codzienne mieszkanie w nim było wygodne i sprawiało nam przyjemność. 

Dla lepszego zobrazowania można porównać to do wyboru eleganckiego ubrania, ma się nam podobać, dobrze leżeć, oraz nie zrujnować naszego budżetu. Tym bardziej że w przypadku domu nie będzie można go łatwo zwrócić ani kupić nowego w kolejnym sezonie jak sukienkę czy marynarkę.   

Co charakteryzuje nowoczesny dom w 2023 roku?

Dom stanowi istotną część naszego życia 

Trzeba sobie uświadomić, że myśląc o domu idealnym, musimy mieć na uwadze perspektywę 20-25 lat. To długi czas, który często przynosi w naszym życiu wiele zmian i zawirowań. Kierowanie się wyłącznie dzisiejszymi potrzebami może wypaczyć perspektywę i sprowadzić nas na manowce. 

Wystarczy spojrzeć na zmienne potrzeby domowników w kontekście kilkunastu lat. Zupełnie inne będzie mieć młode małżeństwo, które zamierza mieć dwoje dzieci i zapewnić im pogodne i szczęśliwe dzieciństwo. Rodzice wychowujący nastolatków powinni się zastanowić, jak zorganizują dom i wykorzystają pokoje, kiedy młodzież opuści rodzinne gniazdo.

Zupełnie inne potrzeby będzie mieć para w sile wieku, która szuka spokojnego lokum na jesień życia, której dzieci tylko sporadycznie odwiedzają rodzinny dom. Dla tych ostatnich najważniejszy będzie codzienny komfort i zapewne wybiorą dom parterowy, a nie piętrowy czy dom z poddaszem użytkowym.  

Osoby lubiące imprezować powinny pomyśleć o rozbudowanej strefie dziennej, domatorzy o strefie prywatnej, w której będą mogli swobodnie poświęcać czas na swoje własne aktywności w domowym zaciszu. 

Warto o tym wszystkim pomyśleć i przedyskutować, bo nasz model rodziny i styl bycia w znacznej mierze będzie miał wpływ na nasze potrzeby, a co za tym idzie na wybór idealnego projektu domu. 

Dobrze jest sporządzić listę pomieszczeń ze wstępnym przypisaniem im głównych funkcji użytkowych. Istotne przy tym jest, by zawczasu pomyśleć o miejscu do pracy czy przestrzeni do przechowywania aktualnie niepotrzebnych rzeczy.   

Dom na zgłoszenie czy dom z pozwoleniem na budowę?

Wspólne ustalenie kryteriów to klucz do właściwego wyboru projektu domu 

Jeśli wstępnie określimy, jak widzimy nas i naszą rodzinę na przestrzeni kolejnych 25 lat i jaki styl bycia najbardziej nam odpowiada, możemy przystąpić do dokonywania wstępnego wyboru projektu. 

Żeby móc dokonać tego w sposób naprawdę dobry i przemyślany, zawsze proponuję sporządzenie listy cech, które idealny dom czy działka: 

• mieć musi, 
• mieć powinien, 
• mieć nie powinien, 
• oraz tych, które go dyskwalifikują.  

Wspólne sporządzenie takiej listy umożliwi racjonalną dyskusję i ocenę poszczególnych projektów czy działek na podstawie konkretnych oczekiwań i wymagań, bez niepotrzebnych emocji. Dodatkowe przypisanie poszczególnym cechom priorytetów czy wag tylko ten wybór uprości i pozwoli na stworzenie rankingu powstałego na podstawie jasnych kryteriów.  

Posiadanie takiej listy ma jeszcze jedną zaletę, ułatwia rozmowy na ten temat z rodziną i znajomymi, stanowi potwierdzenie tego, że wybór został dokonany wspólnie, na podstawie jasno zdefiniowane wytyczne w wyniku przeprowadzonych rozmów czy swego rodzaju rodzinnych konsultacji.

Praktyka pokazuje, że może mieć to później znaczenie przy ewentualnych, niełatwych rozmowach dotyczących na przykład zastrzeżeń do funkcjonalności domu. Dużo łatwiej uniknąć wtedy nieporozumień, jeśli decyzja była wypracowana i podjęta wspólnie.  

Dalsza część tekstu pod filmem.

Dobrze zdefiniowane potrzeby gwarancją ekonomicznego domu 

Właściwie zdefiniowane potrzeby pozwolą nam też zaoszczędzić niemałe pieniądze przy budowie domu i później w jego codziennej eksploatacji. Unikniemy w ten sposób powstania pomieszczeń, z których będziemy korzystać tylko sporadycznie. Warto zastanowić się na przykład nad tym, czy potrzebujemy balkonów, jeśli mamy piękny taras przy salonie. 

Może warto zrezygnować z czterospadowego dachu, nawet jeśli nam się podoba, na rzecz prostszego, dwuspadowego, który zapewni nam więcej przestrzeni  i lepsze doświetlenie pomieszczeń na poddaszu, a dodatkowo będzie kosztował kilkanaście tysięcy złotych mniej. Czy od razu potrzebujemy garażu? Może na początku warto wybudować tylko wiatę garażową, a budowę garażu odłożyć na później? 

Oczywiście jeśli mamy już działkę, to wszystkie nasze wybory i ustalenia muszą być zgodne z obowiązującym dla niej Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego lub wydanymi Warunkami Zabudowy. 

Idealny dom dla pary w 2023 roku

Od czego zacząć poszukiwania idealnego projektu domu?

Niezależnie od tego, czy jesteśmy zainteresowani projektem gotowym domu, czy projektem indywidualnym zawsze warto zacząć od przejrzenia stron oferujących gotowe projekty domów. Dlaczego? Powód jest bardzo prosty, jeśli nawet zdecydujemy się na projekt indywidualny, to rozmawiając z architektem, warto mieć już w głowie wizję swojego przyszłego domu.  

Pracownie architektoniczne wydają często tysiące złotych na przygotowanie wizualizacji projektów. Natomiast jakiekolwiek materiały poglądowe w przypadku zlecenia indywidualnego mogą powstać dopiero wtedy, gdy jest on przynajmniej w fazie koncepcyjnej, czyli po kilku spotkaniach z architektem projektującym. 

Jeszcze większe znaczenie ma to w przypadku wizualizacji wnętrz, jako osoba obeznana z projektami domów i mająca dobrą wyobraźnię przestrzenną potrafię sobie wyobrazić ogólny wygląd przestrzeni na danej kondygnacji na podstawie dwuwymiarowego rysunku.

Natomiast tylko garstka osób umie sobie wyobrazić jak będzie wyglądać wnętrze, jeśli na przykład staniemy w hallu i będziemy patrzeć przez salon w stronę kuchni. Tymczasem przygotowane przez pracownie wizualizacje wnętrz obrazują to doskonale.  

Jak wybrać od razu właściwy projekt domu?

Właściwe zdefiniowanie potrzeb użytkowników domu lub działki na przestrzeni kilkunastu lat nie jest zadaniem łatwym. Wymaga podejścia do tematu ze spokojem i rozwagą, najlepiej w kilku kolejnych krokach, w których będziemy przechodzili od ogółu do szczegółu.

Poprawnie dokonana optymalizacja wyboru może nas uchronić przed wieloma frustracjami i niespodziankami związanymi zarówno z kosztami budowy domu, jego eksploatacją, ale też naszym codziennym funkcjonowaniem w jego wnętrzu.   

Znane przysłowie mówi, że pierwszy dom buduje się dla wroga, drugi dla przyjaciela, a dopiero trzeci dla siebie. Korzystając z dostępnych porad i przestrzegając pewnych sprawdzony zasad, mamy dużą szansę wybrać za pierwszym razem od razu dom dla siebie.  

Wojciech Rynkowski

Ekspert Extradom.pl