Stropodach – czym jest i jakie rodzaje stropodachów wyróżniamy?

Wbrew pozorom stropodachy w naszym kraju stosowane są z powodzeniem od dawna. W latach 70. ubiegłego wieku ten typ dachu był chętnie wybierany przez inwestorów, którzy budując własne domy jednorodzinne, kierowali się przede wszystkim niskim kosztem oraz prostotą wykonania. Z biegiem czasu jednak liczne wady tego typu konstrukcji sprawiły, że zainteresowanie nimi spadło.

Obecnie dzięki coraz lepszej jakości materiałów przeznaczonych do budowy stropodachy znowu powróciły do łask. Mogą one pełnić funkcję zadaszenia w przypadku domów z płaskim dachem. Sprawdźmy, do czego jeszcze są przeznaczone, jakie są ich rodzaje i jakie warstwy je tworzą.

Co to jest stropodach?

Sama nazwa „stropodach” może brzmieć już nieco egzotycznie, zwłaszcza dla osób, które do tej pory nie miały dużej styczności z branżą budowlaną. Jeśli jednak planujesz budowę własnego obiektu mieszkalnego, według wybranego projektu domu dopasowanego do warunków zabudowy na działce, niezależnie od tego, czy będzie odbywać się metodą zleconą, czy gospodarczą, warto, abyś poznał tę dziedzinę nieco bliżej. Co to jest stropodach i dlaczego jest taki ważny?

Stropodach może zastępować dachy o tradycyjnej formie. W praktyce jest to płaska, wielowarstwowa konstrukcja dachowa, której charakterystyczną cechą jest brak poddasza. Ustrojem nośnym jest strop, najczęściej poziomy, z kolei spadki uzyskuje się przez wprowadzenie kształtującej go warstwy. Układ poszczególnych warstw w stropodachu zależy m.in. od:

• sposobu użytkowania;
• rodzaju konstrukcji;
• warunków zewnętrznych.

Stropodachy, a raczej sposób ich wykonania, w dużej mierze wpływają na trwałość oraz bezpieczeństwo całego budynku. Można śmiało powiedzieć, że stropodach jest stropem ostatniej kondygnacji budynku, który równocześnie pełni funkcję dachu. Stosuje się go, jeśli spadek połaci dachowej wynosi od 0 do 10 proc.

Z czego składa się stropodach?

W zależności od tego, czy masz do czynienia z ocieplonym czy nieocieplonym stropodachem, przekrój jego kolejnych warstw konstrukcyjnych będzie nieco inny. W przypadku ocieplonych stropodachów warstwy obejmują konstrukcję nośną, warstwę hydroizolacji oraz warstwę termoizolacji.

Natomiast jeśli chodzi o nieocieplony stropodach, konstrukcja nośna jest izolowana od wilgoci i wody warstwą hydroizolacji. Takie rozwiązanie zaleca się w nieogrzewanych obiektach służących na przykład do przechowywania.

Jeszcze inaczej warstwy stropodachów wyróżnia się dla stropodachów wentylowanych i niewentylowanych. Warstwy ściśle do siebie przylegają, stropodach niewentylowany składa się zaś ze:

• stropu;
• paroizolacji;
• termoizolacji;
• pokrycia.

Natomiast stropodach wentylowany ma strop z warstwą spadkową, hydroizolacji, termoizolacji, geowłókniną i warstwą żwirku.

Zobacz projekty domów z dachem płaskim!

HomeKoncept 122 G1

6 290 zł

6 290 zł

Illecebrosus IV G2

6 299 zł

6 299 zł

Illecebrosus V G2

6 799 zł

6 799 zł

Projekty domów z dachem płaskim

Stropodach – jakie pełni funkcje?

Jak sama nazwa wskazuje, stropodach pełni jednocześnie dwie funkcje – stropu nad ostatnią kondygnacją oraz dachu. Prawidłowo wykonany stropodach cechuje się wysoką wytrzymałością na obciążenia spowodowane wiatrem czy zalegającym na nim śniegiem, a także odpornością na nadmierne nagrzewanie, wodę czy wilgoć.

Konstrukcja stropodachu oraz wysoka jakość wykorzystanych materiałów gwarantują zabezpieczenie przed utratą ciepła, opadami atmosferycznymi oraz uszkodzeniami mechanicznymi, jakie mogą powstać podczas eksploatacji. Jeśli spojrzymy na przekrój stropodachu, będziemy mogli zobaczyć, że składa się on z wielu warstw, a każda z nich pełni bardzo ważną funkcję.

Stropodachy mogą znaleźć zastosowanie w wielu miejscach, ale najlepiej prezentują się na domach nowoczesnych, ponieważ tego typu konstrukcje doskonale odgrywają swoją rolę, kiedy kąt nachylenia dachu jest niewielki (maksymalnie 20°). Stropodachy znajdą więc zastosowanie m.in. w:

• budownictwie przemysłowym;
• obiektach użyteczności publicznej;
• domach wielorodzinnych.

Jeśli chodzi o wykonanie stropodachu w domach jednorodzinnych, niebagatelną rolę odgrywają lokalne wymagania, tj. decyzja o warunkach zabudowy oraz wypis czy wyrys z planu miejscowego, które mogą umożliwić lub całkowicie wykluczyć budowę konstrukcji. Oczywiście takie rozwiązanie musi także przypaść do gustu inwestorowi. A ma ono swoje plusy, jak choćby ograniczenie powierzchni dachu do minimum czy stała wysokość pomieszczeń na poddaszu.

Jakie są rodzaje stropodachu?

Stropodachy mogą być złożone z odmiennych warstw. Różnią się strukturą, konstrukcją, a także cechami fizycznymi, jakie przypisywane są poszczególnym typom stropodachu. Rodzaje takiej konstrukcji da się wyodrębnić, biorąc pod uwagę zróżnicowane czynniki:

• Połączenie warstw stropodachu:
  • stropodach pełny, w którym warstwy szczelnie łączą się ze sobą – nożna, ociepleniowa, spadkowa i pokrycie dachowe;
  • stropodach odpowietrzany, w którym znajdują się kanaliki odpowiedzialne za odprowadzanie wilgoci i zmniejszanie ciśnienia;
  • stropodachy wentylowane – z konstrukcją dwudzielną;
  • stropodachy odwrócone – izolacja cieplna znajduje się powyżej izolacji przeciwwilgociowej, z warstwami: nośną, spadkową, izolacją przeciwwilgociową, termiczną i zewnętrzną.
• Budowa stropodachu:
  • wentylowany;
  • odpowietrzany;
  • niewentylowany (w tym dach odwrócony lub balastowy).
• Użytkowanie stropodachu:
  • nieużytkowy;
  • użytkowy;
  • zielony.

Stropodach wentylowany

Na rynku możemy znaleźć różne rodzaje stropodachów, a ich podział występuje zarówno ze względu na konstrukcję, jak i sposób użytkowania. Mogą one też zostać wykonane z różnych materiałów. Rozkład warstw stropodachowych w dużym stopniu zależy od: warunków atmosferycznych, konstrukcji czy sposobu użytkowania.  

Konstrukcje stropodachów

Wiesz już, że ze względu na konstrukcję wyróżniamy następujące rodzaje stropodachów:

• Stropodach niewentylowany (pełny) – składa się ze szczelnie ułożonych warstw (jedna na drugiej). W przypadku tej konstrukcji zaleca się stosowanie płyt styropianowych lub z wełny mineralnej bądź pianki poliuretanowej, jako zapewnienie dobrego materiału termoizolacyjnego. Mówiąc o stropodachach pełnych, możemy mieć na myśli zarówno stropodach płaski, jak i stromy.
• Stropodach odpowietrzany, znany też jako stropodach kanalikowy — układ warstw bardzo przypomina ten zastosowany w stropodachu pełnym, jednak w jego przypadku na podłożu tworzy się niewielkie kanaliki, które zapobiegają zawilgoceniu materiału izolacyjnego.
• Stropodach dwudzielny, zwany też wentylowanym – pomiędzy dwoma powłokami stropodachu znajduje się przestrzeń połączona z powietrzem zewnętrznym.

W stropodachach wentylowanych, między kolejnymi powłokami pokrycia a izolacją termiczną, znajduje się wąska, pusta przestrzeń, w której krąży powietrze wpływające z zewnątrz budynku kanałami wentylacyjnymi wykonanymi w ścianach. Rozwiązanie to ma zapewnić usuwanie wilgoci nagromadzonej w warstwie termoizolacyjnej poprzez wentylację.

Ocieplenie stropodachu pełnego może być wykonane w trakcie budowy domu. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby zrobić to w późniejszym terminie.

Jak jest zbudowany stropodach wentylowany? Stropodachy wentylowane składają się z następujących warstw:

• warstwa konstrukcyjna (tę funkcję najczęściej pełni strop);
• warstwa paroizolacji wykonana z folii lub papy (ta warstwa nie zawsze jest stosowana, wymaga się jej jednak nad pomieszczeniami o dużym nasyceniu powietrza parą wodną);
• warstwa termoizolacji, często stworzona z wełny mineralnej, celulozy lub styropianu;
• przestrzeń powietrzna wentylowana lub odpowietrzana;
• warstwa konstrukcyjna stosowana pod pokrycie dachowe – tutaj najczęściej stosuje się żelbetowe płyty korytkowe lub panwiowe wraz z warstwą wyrównującą;
• warstwa pokrycia dachowego.

Stropodach odwrócony

Stropodach odwrócony to dach o konstrukcji zbliżonej do dachu pełnego, lecz o nieco zmienionym ułożeniu warstw. Zmiana dotyczy ułożenia warstwy termicznej na wodoszczelnej w celu wyeliminowania zjawiska skraplania się pary wodnej.

Skraplanie występuje ze względu na przenikanie pary wodnej pochodzącej z wnętrza pomieszczenia przez kolejne warstwy – zatrzymuje się ona na warstwach wodoszczelnych pokrycia zewnętrznego, a ponieważ przeważnie na zewnątrz budynku panuje temperatura niższa niż wewnątrz, to para ulega skropleniu między warstwami. Stropodach odwrócony dodatkowo chroni pokrycie przed działaniem ciągłych zmian temperatury oraz promieni UV.

Stropodach pełny

Konstrukcja stropodachów pełnych pozbawiona jest szczelin, gdyż wszystkie warstwy idealnie do siebie przylegają. Skoro nie ma szczelin, to powietrze i para wodna nie mogą swobodnie przepływać do atmosfery.

Chociaż stropodach pełny jest łatwy w wykonaniu, to zarówno na etapie wykonawczym, jak i projektowym nietrudno o wady, które mogą zmniejszyć trwałość konstrukcji. Dlatego prace powinny być wykonywane przez doświadczonych specjalistów, posiadających odpowiednią wiedzę i kwalifikacje w tym zakresie.

Podczas budowy stropodachu pełnego należy kolejno zrealizować prace związane z tworzeniem kilku warstw, takich jak:

• konstrukcja nośna (strop lub inny element nośny dachu);
• paroizolacja (najczęściej wykonana z folii lub papy);
• izolacja cieplna (wełna mineralna, celuloza lub styropian);
• zewnętrzne pokrycie (papa, membrana PCV).

W Twojej gestii leży wybór odpowiednich rodzajów paroizolacji, izolacji cieplnej czy zewnętrznego pokrycia.

Sprawdź: Strop monolityczny żelbetowy – wady, zalety i najważniejsze informacje

Rodzaje stropodachów a sposób ich użytkowania

Klasyfikacja według trybu wykorzystywania stropodachu może być rozbudowana. Jeśli mielibyśmy spojrzeć na rodzaje stropodachu z uwagi na sposób jego użytkowania, to kształtują się one następująco:

• stropodachy użytkowe dostępne wyłącznie dla ludzi (np. tarasy);
• stropodachy użytkowe dostępne dla ruchu kołowego osobowego i ciężarowego;
• stropodachy nieużytkowe – ograniczony dostęp, jedynie do nadzoru i konserwacji pokrycia;
• stropodachy zielone, użytkowane intensywnie – wyróżniają się wysoką roślinnością i potrzebą intensywnej pielęgnacji;
• stropodachy zielone, użytkowane w sposób ekstensywny – niska roślinność, niewymagająca specjalnej opieki.

Stropodach użytkowy

Stropodachy użytkowe mogą być dostępne zarówno dla ludzi (takim przykładem są tarasy), jak i dla ruchu kołowego, osobowego czy nawet ciężarowego, dlatego często służą jako parkingi na dachach galeriowców. Ten rodzaj stropu może mieć różną konstrukcję i występować zarówno z otwartymi, jak i zamkniętymi spoinami.

Stropodachy użytkowe składają się z takich warstw, jak:

• warstwa konstrukcyjna (np. płyta betonowa);
• warstwa podkładowa (np. z lepiku bitumicznego);
• warstwa rozdzielcza i wyrównująca;
• paroizolacja;
• warstwa izolacji akustycznej;
• warstwa odpowietrzająca lub rozdzielcza;
• pokrycie dachowe.

Stropodach nieużytkowy

Stropodachy nieużytkowe, jak sama nazwa wskazuje, nie są przeznaczone do codziennego użytku. Mogą z nich korzystać jedynie osoby posiadające odpowiednie uprawnienia i tylko w razie dokonania nadzoru lub konserwacji pokrycia.

Stropodach zielony

Stropodach zielony to warstwa roślinna uprawiana na tarasach, stropach czy dachach, która jest trwale związana z warstwami dachu. Od strony architektoniczno-estetycznej takie rozwiązanie jest bardzo ciekawe, jednak nadal podchodzimy do niego nieco sceptycznie, przez co konstrukcje tego typu powstają stosunkowo rzadko.

Najczęściej pokrywają one dachy biurowców czy centrów handlowych. W Polsce można spotkać je w Warszawie, chociażby w przypadku Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego, Centrum Nauki Kopernik czy Centrum Handlowego Złote Tarasy.

Stropodachy zielone dzielą się na ekstensywne i na intensywne. Pierwszy z założenia ma służyć wypoczynkowi i rekreacji ludzi, z kolei drugi ma być nieużytkowym zazielenieniem dachu. W zależności od rodzaju konstrukcji funkcja dachu i układ warstw mogą być różne.

Stropodach zielony – warstwy:

• warstwa wegetacyjna;
• warstwa filtracyjna;
• warstwa drenująca;
• warstwa pokrywająca korzenie roślin;
• warstwa termiczna;
• warstwa przeciwwilgociowa.

Dowiedz się więcej: Strop gęstożebrowy – sprawdź cenę, rodzaje i zastosowanie stropów gęstożebrowych

Z jakich materiałów mogą być wykonane stropodachy?

Wymagania dotyczące materiałów na pokrycie obiektu znaleźć można w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 8 kwietnia 2019 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Sprecyzowano tam m.in. kwestie dotyczące ochrony pożarowej przekryć budynków o dużej powierzchni.

Jak wiadomo, konstrukcja stropodachu składa się z kilku warstw. Spodnią stanowi konstrukcja nośna, zwykle żelbetowa. Wykonać ją można również z materiałów takich jak beton, drewno, materiał drewnopodobny czy stalowa blacha trapezowa. Dlatego można mówić o stropodachach drewnianych, podatnych na pożar, a także stropodachach betonowych i żelbetonowych – trwałych, solidnych, choć często droższych w wykonaniu.

Wykorzystanie blachy na jedną z warstw stropodachu sprawi, że będzie on skutecznie opierał się negatywnemu wpływowi czynników zewnętrznych – dlatego czasem warto wybrać stropodach z blachy trapezowej.

Jeśli chodzi o izolację, do jej wykonania wykorzystuje się płyty piankowe (polistyrenowe, poliuretanowe), wełnę mineralną, granulat wełny mineralnej czy styropian. Wyżej dodatkowo może znajdować się folia zabezpieczająca przed zawilgoceniem, warstwa z betonu pokrytego papą lub pustka powietrzna, a nad nią właściwe pokrycie konstrukcji.

Dla przykładu stropodachy z pokryciem bitumicznym można zaizolować za pomocą papy asfaltowej, a te wykonane z tworzyw sztucznych – miękkim PCV bez wkładki. Do ocieplenia stropów drewnianych warto użyć lekkiej wełny mineralnej.

Jakie są wymagania dotyczące odporności ogniowej stropodachów?

Wymagania dotyczące odporności ogniowej stropodachów znajdziesz w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 8 kwietnia 2019 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, Dz.U. z 7 czerwca 2019 roku, poz. 1065.

Zgodnie z przepisami przekrycie budynku, którego powierzchnia jest większa niż 1000 m², powinno być nierozprzestrzeniające ognia, a palna izolacja cieplna przekrycia powinna być oddzielona od wnętrza budynku przegrodą o klasie odporności ogniowej nie niższej niż RE 15. Klasa odporności pożarowej budynku „A” lub „B” obliguje do zastosowania przekrycia dachu o klasie odporności ogniowej RE 30.

Czym najlepiej ocieplić stropodach?

Stropodach jest pokryciem budynku i powinien zapewniać izolację termiczną. Jak ocieplić stropodach i co wykorzystać do zrobienia takiej izolacji? Stropodach wentylowany warto ocieplać za pomocą granulatu z wełny skalnej, natomiast stropodach betonowy za pomocą wełny celulozowej. Można wykorzystać styropian lub papę na stropodach.

Jak ocieplić stropodach i co dają takie prace? W większości przypadków sprawdzi się metoda maszynowego wdmuchiwania materiałów izolacyjnych.

Jaki jest koszt wykonania stropodachu?

Stropodach, który pozwala na kształtowanie dachów płaskich, właściwie jest tani w wykonaniu, zwłaszcza jeśli porównamy dachy wielospadowe i stropodach. Koszt realizacji jest mniejszy z uwagi na w miarę prostą konstrukcję stropodachu.

Cena za m² może być podobna, ale metraż dachu płaskiego jest mniejszy od powierzchni dachów spadowych. Nie można określić w prosty sposób tego, ile będzie kosztował stropodach.

Cena ostateczna materiałów i wykonywanych prac zależy od:

• wybranego pokrycia dachu;
• wybranych materiałów izolacyjnych;
• budowy płyty żelbetowej lub deskowania;
• specyfiki projektowej;
• powierzchni budynku;
• standardu, w którym będą prowadzone roboty.

Koszt budowy rośnie, jeśli chcesz mieć dach zielony lub stropodach z wbudowanym basenem.

Jakie są wady i zalety stropodachów?

Stropodachy, podobnie jak inne pokrycia obiektów, mają zarówno swoje mocne, jak i słabe strony. Z pewnością nie sprawdzą się one we wszystkich budynkach, jednak są takie miejsca, w których stropodachy idealnie spełnią swoje zadanie.

Stropodach – czy warto zdecydować się właśnie na niego? Zalety konstrukcji:

• zapobieganie zawilgoceniu dachu;
• możliwość obniżenia konstrukcji budynku i dachu;
• zmniejszenie powierzchni krycia przy małym spadku;
• możliwość zlikwidowania strychu;
• łatwość zwiększenia warstwy termoizolacyjnej w konstrukcji dachu;
• możliwość wykorzystania dachu jako np. tarasu;
• szybki dostęp – z łatwością przeprowadzisz na nim potrzebne naprawy czy konserwacje;
• zazwyczaj jest to tańsze rozwiązanie niż dach spadzisty;
• płaski dach jest odporny na parcie wiatru.

Do wad zaliczyć możemy takie aspekty, jak:

• zmniejszona ochrona warstwy termicznej przed działaniem czynników zewnętrznych;
• problemy z dyfuzją, kondensacją i odprowadzaniem pary wodnej.

Najwięcej kłopotów może przysporzyć jednak zalegający na stropodachu śnieg. Poprzez wydostające się z budynku ciepło śnieg ten roztapia się i spływa do rynien oraz rur spustowych, gdzie ponownie zamarza.

Polacy w dalszym ciągu czują niechęć do domów z płaskimi dachami, które kojarzą im się z niewyróżniającym się budownictwem z lat 70. Na szczęście młodzi projektanci, którzy nie pamiętają już tamtych czasów, chętnie szukają nowych rozwiązań z wykorzystaniem płaskich dachów, dzięki temu ogrody czy ule na dachu już niedługo mogą trwale wpisać się w miejskie krajobrazy.