Ziemianka – co to jest i jak zbudować nowoczesną ziemiankę ogrodową?

Ziemianka – co to jest?

Nowoczesna ziemianka, podobnie jak jej dawne odpowiedniki, to szczególnego rodzaju spiżarnia, której główna część znajduje się pod ziemią. Jest chętnie wykorzystywana przez miłośników ogrodnictwa i winiarstwa. Na jej budowę decydują się także pasjonaci historii.

Jeśli należysz do którejś z tych grup, już przeglądając projekty domów, rozważ taką budowlę. Dzięki temu będzie łatwiej o stylistyczną spójność.

Ziemianka ogrodowa – jakie ma zastosowanie?

To, co wyróżnia ziemianki, to doskonałe warunki przechowywania żywności. Ponieważ cała przestrzeń znajduje się pod ziemią, nietrudno tu o chłód i wysoką wilgotność, a jednocześnie nie ma ryzyka mrozu. Dobrze zbudowana konstrukcja jest w stanie utrzymać stałą, oscylującą w granicach od 3 do 8 stopni, temperaturę przez cały rok bez zasilania elektrycznego.

Panujące wewnątrz warunki sprawiają, że ziemianka idealnie sprawdzi się jako spiżarnia do przechowywania wielu gatunków warzyw i owoców. To taka bardziej oryginalna piwnica.

Ziemianka na warzywa to jednak nie wszystko! Możesz w niej magazynować również domowe przetwory, wina i piwa, niektóre dojrzewające sery oraz inną żywność.

Sprawdź projekty domów parterowych podpiwniczonych

Mahoń 4

5 049 zł

5 049 zł

Ka268 P

5 999 zł

5 999 zł

Ambrozja 16

5 149 zł

5 149 zł

Projekty domów parterowych podpiwniczonych

Ziemianka – z jakich materiałów może być wykonana?

Do budowy ziemianek najczęściej wykorzystuje się standardowe materiały budowlane lub gotowe elementy betonowe. Najpopularniejsze warianty to:

• ziemianka betonowa wykonana z gotowych bloczków,
• ziemianka z cegły,
• ziemianka plastikowa, czyli ziemianka z tworzywa sztucznego,
• ziemianka z drewna,
• ziemianka z szamba betonowego.

Bardzo ciekawie prezentuje się także utrzymana w duchu zero waste ziemianka z opon lub ziemianka z worków wypełnionych ziemią.

Jak widać, możliwości jest wiele. Decydując się na jedną z nich, postaraj się wkomponować budynek w koncepcję ogrodu. Pamiętaj, że ziemianka prefabrykowana nie będzie urokliwym odpowiednikiem piwniczki w stylu retro. Jeśli marzy ci się nieco archaiczny wystrój, postaw na ziemiankę murowaną.

Dowiedz się więcej: Spiżarnia w kuchni – jak ją zaprojektować?

Piwniczka ziemianka – kiedy będzie dobrym rozwiązaniem?

W jakich warunkach sprawdzi się ziemianka? Konstrukcja umożliwia utrzymywanie stałej, niskiej temperatury przez cały rok, dlatego będzie dobrym wyborem, jeśli potrzebujesz dodatkowego magazynu na plony z przydomowego ogródka lub samodzielnie wykonane przetwory. 

Co ciekawe, ziemianka przyda się nawet wtedy, gdy masz dom z piwnicą, ale dostrzegasz, że trudno utrzymać w niej stały chłód, a wahania temperatury niekorzystnie wpływają na świeżość żywności. W wielu ogrodowych spiżarniach warzywa korzeniowe zachowują swoje walory nawet przez 9 miesięcy, a cebula czy jabłka niewiele krócej.

Gdzie powinno się umiejscowić ziemiankę?

Aby ziemianka na działce spełniła swoją rolę, powinna zostać odpowiednio usytuowana. Znajdź dla niej suche i zacienione miejsce, któremu nie będzie groziło podmakanie w czasie intensywnych opadów.

Dobrym pomysłem jest zbudowanie ziemianki w skarpie w taki sposób, by jej drzwi były skierowane na północ. Ten zabieg ograniczy ryzyko nagrzewania ściany frontowej przez słońce. Nie można zapomnieć także o sprawnej wentylacji umiejscowionej od wschodu.

Warto zadbać o to, by w bezpośrednim sąsiedztwie piwniczki nie znajdowały się drzewa, których korzenie mogłyby uszkodzić ściany konstrukcji. Jeśli zatem marzy ci się ziemianka w lesie, ulokuj ją w pewnym oddaleniu od zadrzewienia, na przykład na polanie.

Sprawdź: Jak usytuować pomieszczenia gospodarcze w domu?

Ziemianka – budowa. Zrób to sam!

Jeśli wiesz już, że w twoim ogrodzie pojawi się ziemianka piwniczka, możesz kupić gotową konstrukcję lub stworzyć ją samodzielnie. Jak zbudować ziemiankę krok po kroku?

1. Przygotuj wykop

Najpierw zaznacz kontury przyszłej ziemianki i zrób wykop na głębokość około 2 metrów. Poszerz zarys o kilkadziesiąt centymetrów z myślą o wylaniu ław fundamentowych. Ściany wykopu zabezpiecz deskowaniem.

2. Wylej fundamenty

Na dno wykopu wylej 10 cm warstwę chudego betonu – mieszanki cementu z piaskiem. Wykonaj izolację z folii hydroizolacyjnej lub papy. Po wylaniu pierwszej warstwy betonu możesz też wykonać deskowanie, ponownie wylać beton i dopiero takie podłoże izolować.

3. Zrób ściany

Kolejnym krokiem jest wykonanie ścian ziemianki. Jak zbudować ten element? Rozpocznij od deskowania ścian – powinny mieć one przynajmniej 25 cm grubości. Uzbrój je prętami w siatce, a następnie uzupełnij betonem C20/25, zagęszczając kolejne warstwy. Pamiętaj o pozostawieniu miejsc na otwory wentylacyjne i pręty łączące zbrojenie stropu i ścian. 

Wiązanie betonu trwa około 4 tygodni i dopiero po tym czasie można rozebrać deskowanie. Jeśli chcesz przyspieszyć budowę ziemianki, sięgnij po bloczki lub prefabrykaty.

4. Zrób posadzkę i schody

Kolejny etap prac to wykonanie schodów betonowych z betonu C16/20 oraz ułożenie posadzki, na przykład z kamiennej kostki brukowej na piaskowej podsypce.

5. Zrób strop

Ustaw rusztowanie i wykonaj zbrojenie łączące się ze zbrojeniem ścian. Wylej beton, a po jego związaniu ułóż izolację, na przykład folię lub papę izolacyjną oraz styropian. Stwórz na stropie kilka warstw izolacyjnych, pozostawiając ok. 50 cm ziemi. Im grubsza warstwa, tym mniejsze wahania temperatur.

Stropy w ziemiankach mają najczęściej łukowaty, wzmacniający konstrukcję kształt, jeśli jednak wnętrze jest niewielkie, możesz wykonać płaską powierzchnię.

6. Zadbaj o wentylację

Pamiętaj o detalach, w które powinna być wyposażona każda ziemianka. Wentylacja jest jednym z nich. Może to być rura wentylacyjna wyprowadzona pionowo oraz daszek, który zapobiegnie przedostawaniu się wody. Pomyśl także o odwodnieniu przed drzwiami wejściowymi oraz przedsionku, który będzie wspierał utrzymanie odpowiedniej temperatury w spiżarce.

7. Wykończenie

Podłogę ziemianki wyłóż kostką brukową lub płytami granitowymi bądź bazaltowymi. Ściany otynkuj albo obłóż kamienną okładziną. Na zewnątrz możesz wykorzystać kamień, cegłę lub drewno – zależnie od twoich upodobań, stylu ogrodu i wyglądu elewacji domu.

Ciekawym rozwiązaniem jest przysypanie piwniczki ziemią, a następnie obsianie jej trawą i roślinami okrywowymi, których rozgałęzione korzenie posłużą za dodatkową stabilizację.

Przeczytaj: Dom w lesie – sprawdź, co warto wiedzieć o budowie domu w lesie

Ziemianka – pozwolenie. Co warto wiedzieć?

Przepisy prawa nie definiują, czym jest ziemianka, dlatego interpretacja urzędników w tym zakresie czasami jest rozbieżna. Teoretycznie można wybudować ziemiankę bez pozwolenia, jeśli jednak zostanie ona uznana za budowlę ziemną – czyli wykop w ziemi zabezpieczony przed osuwaniem się piasku – będzie to oznaczało kłopoty. 

Zgłoszenie budowy nie jest skomplikowane, dlatego postaraj się o nie, zanim zaczniesz budować piwnicę ziemiankę. Pozwolenie w większości przypadków nie wiąże się z żadnymi utrudnieniami. Wystarczy pamiętać, że metraż spiżarki nie może przekraczać 35 m kw., a na powierzchni 500 m kw. mogą znajdować się maksymalnie dwa takie obiekty.

Piwnica ziemianka – projekt. Jak wybrać gotową ziemiankę?

Jeżeli nie chcesz samodzielnie budować ogrodowej piwniczki, zdecyduj się na gotową ziemiankę. Niektórzy producenci oferują wysyłane w jednym elemencie konstrukcje z tworzywa poliestrowego wzmocnionego włóknem szklanym. Przed montażem trzeba jedynie wykonać wykop i warstwę podsypki piaskowo-tłuczniowej.

Taka gotowa piwnica ziemianka może zostać wyposażona w kabel do oświetlenia i gniazdka zasilania. Ciekawym wyborem jest również gotowa ziemianka betonowa.

Czy warto zdecydować się na posiadanie ziemianki w ogrodzie?

Ziemianka w ogrodzie oznacza wiele korzyści dla domowników. Moda na warzywa i owoce z własnego ogródka nie słabnie, a odpowiednie miejsce do ich przechowywania przekłada się na zdrowe odżywianie i konkretne oszczędności.

To rozwiązanie ekologiczne, które dodatkowo świetnie się prezentuje, zwłaszcza gdy na górze zasiejesz kwiaty i zioła. Ogrodową piwniczkę możesz wykorzystać także jako barek. Świetnie przechowuje się w niej butelki z winem, domowym piwem i nalewkami. 

Czy w związku z tym ziemianki mają jakieś wady? Do pewnych mankamentów można zaliczyć czas budowy wynoszący nawet kilkanaście tygodni oraz konieczność dopełnienia formalności. Nie są to jednak żadne szczególne niedogodności.

Warto wiedzieć: Drewutnia – jak zrobić i gdzie postawić drewutnię ogrodową?

Ile kosztuje ziemianka – materiały i koszt budowy

Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, w jakiej kwocie zamknie się koszt budowy ziemianki. Wszystko zależy od wielkości budowli, zastosowanych materiałów i sposobu wykończenia. 

W przypadku gotowej ziemianki cena również się waha: od kilku do kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych. Wśród modeli godnych uwagi znajduje się ziemianka holenderska – cena najtańszych wariantów to około 4 000 zł.

Czy można zamieszkać w ziemiance?

Ciekawą koncepcją ostatnich kilku lat jest ziemianka mieszkalna. Zdaniem zwolenników tego rozwiązania, możliwość usytuowania domu ziemianki w gruncie daje ogromne oszczędności energetyczne szacowane na poziomie około 45% w porównaniu do tradycyjnego domu jednorodzinnego. Na ile jednak realna jest taka inwestycja?

Konstrukcje o niewielkim metrażu można zrealizować samodzielnie, jeśli jednak w grę wchodziłaby większa ziemianka, profesjonalny projekt okaże się niezbędny. Sporządza się go między innymi na podstawie dokładnych pomiarów ziemi oraz zakresu oddziaływania wód podziemnych.

Pozostaje bariera psychologiczna: wielu osobom mieszkanie pod ziemią wydaje się nadmierną ekstrawagancją. Wszystko jednak można zorganizować – przykładem jest światło słoneczne wpuszczone do wnętrza za pomocą dachowych świetlików lub przeszklonych frontów.

To może Cię zaciekawić: Wody gruntowe – jak zbudować dom na podmokłym terenie?