Jak zaprojektować i wykonać drenaż opaskowy?

Na drenaż składa się system rur drenarskich, które są zakopane w ziemi na zewnętrznym obwodzie domu na poziomie fundamentów. Rury mają specjalne otwory drenażowe, przez które dostaje się woda pochodząca z gruntu oraz z deszczówki. Rury są ułożone ze spadkiem, aby zawartość mogła swobodnie spływać do odbiornika np. do studzienki kanalizacyjnej.

Drenaż opaskowy fundamentowy jest jednym ze sposobów na zabezpieczenie domu przed wilgocią. Stosuje się go jednak tylko w określonych przypadkach – gdy wokół budynku gromadzi się nadmiar wód gruntowych powodujących zagrożenie dla budynku, czyli gdy mogą one doprowadzać do podtopienia piwnicy lub nadmiernego wilgotnienia ścian i fundamentów.

O montażu drenażu musisz zatem pomyśleć przede wszystkim wtedy, gdy na działce masz nieprzepuszczalny grunt np. glinę, która nie zapewnia swobodnego ujścia wody. Będzie także niezbędny, jeśli ze względu na ukształtowanie terenu wybierzesz projekt domu na skarpie lub zdecydujesz się na dom z piwnicą.

Zobacz projekty domów na skarpie!

Mahoń 4

5 049 zł

5 049 zł

A-154 Dom piaskowa szkieletowy

4 299 zł

4 299 zł

Osiek dw 95

5 399 zł

5 399 zł

Projekty domów na skarpie

Warto też wiedzieć, kiedy nie montuje się drenażu opaskowego. Otóż taka instalacja nie zda egzaminu, jeśli woda gruntowa jest pod ciśnieniem i wywiera napór na fundamenty. W takiej sytuacji jedynym sposobem na zabezpieczenie fundamentów jest zastosowanie specjalnej izolacji.

O tym, czy należy wykonać drenaż opaskowy, najlepiej się przekonać, zamawiając badanie geotechniczne gruntu. Czasami jednak konieczność zamontowania instalacji widoczna jest już na etapie wznoszenia fundamentów, gdy na dnie wykopów gromadzi się woda.

Elementy i schemat konstrukcji drenażu

Ogólny schemat drenażu opaskowego jest dość prosty. Jest to bowiem system rur, które ułożone są równolegle do fundamentów budynku, opasając go w formie pierścienia. Trasa przebiegu zależy więc od obrysu domu.

Na całą instalację składają się następujące elementy:

• rury drenarskie – są one perforowane i wykonane najczęściej z tworzywa PVC, a także zabezpieczone otuliną np. z geowłókniny, która zapobiega zatykaniu się otworów cząstkami gruntu i tym samym zapewnia właściwą wydajność całego systemu;
• studzienki rewizyjne – umieszcza się je w najwyższym punkcie opaski (najczęściej w narożnikach domu); służą one do odpowietrzania układu oraz są pomocne w jego okresowym oczyszczaniu;
• studzienka zbiorcza – montuje się ją w najniższym miejscu całego układu, ponieważ to do niej ma spływać cała zebrana przez drenaż woda, jest ona także połączona z odbiornikiem, do którego odprowadzany jest nadmiar wody ze studzienki.

Dodatkowo do wykonania drenażu potrzebna jest obsypka, a także elementy montażowe, np. kształtki łączeniowe do rur.

Przy projektowaniu systemu odwadniającego bardzo ważne jest, by właściwie określić, w jakiej odległości od budynku go umieścić. Wytyczne tutaj są następujące:

• drenaż opaskowy wokół istniejącego budynku układa się w odległości 2-3 metrów od jego ścian,
• drenaż układany w czasie wznoszenia nowego domu powinien być zamontowany w odległości około 40-50 cm od ścian fundamentowych.

Czy na drenaż potrzebne jest pozwolenie?

W Polsce na wiele robót wykonywanych na działce należy mieć stosowne pozwolenie lub przynajmniej trzeba zgłosić je do odpowiedniego urzędu. Czy w takim razie inwestorowi jest potrzebne na drenaż opaskowy pozwolenie, czy zgłoszenie?

Przepisy niestety są dość skomplikowane. Jak się bowiem okazuje, w niektórych przypadkach konieczne jest uzyskanie tzw. pozwolenia wodnoprawnego. Chodzi o sytuacje, gdy woda odprowadzana jest poza obręb działki np. do systemu kanalizacyjnego, rowu melioracyjnego albo pobliskiej rzeki czy stawu. Nie będzie ono potrzebne, jeśli woda będzie gromadzona np. w studni chłonnej lub oczku wodnym znajdującym się na terenie posesji.

Ile kosztuje wykonanie?

Koszt drenażu opaskowego zależy głównie od wielkości instalacji (a więc od wielkości budynku), a także odległości od odbiornika, rodzaju zastosowanych materiałów, czy też stopnia skomplikowania prac. Trudno więc tutaj podać jednoznaczny cennik.

Każda firma, która zajmuje się wykonaniem takiej instalacji, najpierw wykonuje jej projekt, a potem przedstawia kosztorys. Można jednak wskazać orientacyjnie, ile za drenaż opaskowy trzeba zapłacić w przypadku średniej wielkości domu – otóż cena za jego wykonanie może wynieść nawet 2000 zł.

Przy szacowaniu kosztów należy uwzględnić ceny materiałów. 1 metr bieżący rury drenarskiej o średnicy 80 mm kosztuje od 4 do 8 zł, natomiast o średnicy 100-120 mm cena będzie wynosić od 5 do 15 zł/mb.

Do całkowitych kosztów trzeba również doliczyć zakup studzienki drenarskiej (od 200 do 500 zł), obsypkę i materiał filtracyjny. Ten ostatni będzie kosztował w granicach 400-600 zł. Istotne są także koszty robocizny, które wynoszą około 80-120 zł za wykonanie jednego metra bieżącego opaski.

ofe-5847238-70015 w-70015

Zasady projektowania skutecznego drenażu opaskowego

Aby system odwodnienia zdał egzamin, należy wiedzieć, jak wykonać drenaż opaskowy zgodnie z zasadami. Przede wszystkim należy pamiętać, by układanie rur rozpocząć w miejscu najbardziej odległym od przewidzianego odpływu wody.

Trzeba je układać mniej więcej w połowie wysokości ławy fundamentowej (ale bliżej jej górnej krawędzi) i koniecznie ze spadkiem min. 0,3%. Optymalna głębokość dla ułożenia wynosi 60-80cm.

Wokół rur konieczne jest wykonanie obsypki żwirowej w warstwie około 15 cm z każdej strony. Istnieje pogląd, że w przypadku rur w otulinie z geowłókniny lub włókna kokosowego nie trzeba stosować obsypki, jednak specjaliści radzą z niej nie rezygnować, ponieważ poprawia ona wydajność drenażu.

W przypadku gdy grunt jest przepuszczalny, zamiast odprowadzania wody do odbiornika (np. do kanalizacji bądź studni), można ją rozsączyć po działce. Można to zrobić jedynie na dużej parceli, ponieważ woda musi być rozsączona w odległości minimum 20-30 m od budynku.

Montaż drenażu krok po kroku

Pierwszym krokiem jest wykonanie wykopu, którego dno warto wzmocnić warstwą z kruszywa, np. grubego żwiru.

Następny etap obejmuje przygotowanie rur – trzeba je przyciąć pod kątem prostym do ich osi, a krawędzie oszlifować i sfazować. Rury układamy później z odpowiednim spadkiem. Trasa przebiegu rurociągu powinna być możliwie jak najprostsza. Trzeba je następnie zabezpieczyć warstwą filtracyjną lub otuliną. Czynności tej nie trzeba wykonywać, jeśli do wykonania drenażu opaskowego użyta rur w otulinach, najczęściej z geowłókniny lub włókna kokosowego.

Prawidłowo zainstalowany drenaż opaskowy musi mieć zamontowane przy narożnikach budynku studzienki, dzięki którym będzie możliwa okresowa kontrola i czyszczenie. Ile studzienek w drenażu opaskowym trzeba uwzględnić? Należy koniecznie zastosować dwa ich typy, a mianowicie:

• rewizyjne,
• zbiorcze.

Zalaniem pierwszej jest odpowietrzanie układu – jeśli chcemy, by drenaż funkcjonował jak najsprawniej, studzienki rewizyjne można zamontować w każdym narożniku budynku. Drugi typ studzienki umiejscawia się w najniższym punkcie układu drenażu opasowego. Studzienka zbiorcza służy do zbierania wód opadowych i ich odprowadzania do odbiornika.

Ostatnim etapem jest zasypanie wykopu odpowiednim materiałem o bardzo dobrej przepuszczalności, chociażby żwir, keramzyt lub piasek.

Jak wykonać drenaż opaskowy w glinie?

Drenaż opaskowy w glinie jest niezbędny. Jest to bowiem wyjątkowo nieprzepuszczalny rodzaj gruntu, który utrudnia samoistne odprowadzanie wody. Należy pamiętać, że fundamenty budynku wznoszonego na glinie powinny być posadowione poniżej głębokości przemarzania gruntu.

Konieczne jest także wykonanie szczelnej izolacji pionowej i poziomej. Wokół tak przygotowanych fundamentów musi być zastosowana solidna żwirowa obsypka wokół rur drenażowych (najlepiej warstwowa o grubości około 20 cm), aby ułatwiała odpływ wody do rur drenażowych. Drenaż opaskowy w glinie wymaga obowiązkowo zastosowania systemu studzienek.

Prawidłowe utrzymanie i konserwacja systemu drenażu

Aby drenaż opaskowy wokół budynku działał prawidłowo, trzeba okresowo dbać o jego czystość i konserwację. W studzienkach drenażowych będzie gromadził się piasek i muł, dlatego usunięcie zalegających elementów jest konieczne, by cały system mógł efektywnie funkcjonować.

Usuwanie zanieczyszczeń to jednak nie wszystko – co dwa lub trzy lata musimy przepłukać cały system wodą pod ciśnieniem. Wszystkie czynności nie są trudne do wykonania, nie zabierają tez zbyt wiele czasu, a znacząco usprawniają działanie drenażu. Warto także pamiętać o tym, by na bieżąco sprawdzać drożność  ujścia drenażu.